อิทธิภิญญาและธรรมวินัยในพระพุทธศาสนา : หน้า 22/217

ประโยค(ค) - ปฐมสัมผัสจากแกนเปล่า กา ๓ - หน้า ๒๒ ด้วยประการไร ด้วยอาการไร ด้วยวิธีไร ? ทำให้มากแล้ว ด้วยประการไร ? จึงเป็นคุณสงบ ประณีต เอก๋เย็น อยู่เป็นสุข และยังบาป อุทธธรรมที่คิดดขึ้นแล้ว ๆ ให้ออกตรบานไปโดยผนัง." บัดนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้า เมื่อจะทรงยังเนื้อความนั่นให้พิศดาร จึงกล่าวว่า "อิทธิภิญญา" เป็นดังนั้น. บรรดาเท่านั้น" ขว่า "อิทธิภิญญา" มีความว่า คู่อื่นภิญญ์ทั้งหลาย !ภิญญในสถานนี้. จริงอยู่ อภิญญ์นี้ ในบทว่า "ภิญญา" นี้ แสดงศาสนาซึ่งเป็นที่อาศัยของบุคคลผู้อ่านนาบปนาส- สติสมาธิปิดขึ้นโดยประการทั้งปวง และปฏิสอความไม่เป็นเช่นนั้น แห่งศาสนอื่น. สมจริงดังพระคำพระที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ว่า "คู่อนภิญญ์ทั้งหลาย ! สมณะ (ที่๑) มีธรรมวินัยนี้เท่านั้น สมณะ ที่๒ มีธรรมวินัยนี้ สมณะที่๓ มีธรรมวินัยนี้ สมณะที่๔ มีในธรรมวินี้ ลัทธินอกจากสมณะทั้ง๔." เพราะเหตุนี้ ท่าน จึงกล่าวไว้ว่า "ภิญญาในสถานนี้." คำว่า "อญฺญอดูโต ว่า ๆ ไป ๆ สถานอการโต ว่า ๆ" นี้แสดง การที่ภิญญุนั้นเลือกหาเสนาสนะที่เหมาะแก่การเจริญอานาปนสสติสมาธิ เพราะว่า จิตของภิญญูนี้เคยชื่นไปในอารมณ์ทั้งหลายมีรูปเป็นต้นเสียมาก จึงไม่อยากจะก้าวขึ้นสู่อารมณ์ของอานาปสติสมาธิ คอยแต่จะแล่น ไปในอกทางอย่างเดียว อุตรที่ขาเทียบด้วโกงะนั่น เพราะฉะนั้น คนเลี้ยงโลดต้องการจะฝึกกลโกง ตัวนั้นนั่นทั้งหมดของแม่โกง ๑. อง. จตุฑก. ๒/๒๒๓