ปฏิปสนัณฑปาสักษา : หน้า 20/217

ประโยค (ตอน) - ปฏิป สนัณฑปาสักษา แกะ หน้า 20 ไม่มี อธิบายว่า "เป็นธรรมสงบและประณีต โดยสภาพของตนที่เดียว จำเดิมแต่เริ่มต้นไปเอง." แต่เจ้าชาวกล่าวว่าว่า "มากว่า อชานโคน ความว่า ไม่มีเครื่องราข คือติโอะ มีรสอร่อยโดยสภาพ ที่เดียว." โดยอรรถกล่าวมาว่าอย่างนี้ อาปานสัสดสนานี นันติ ดี้ พิงทราบว่า "เงือกเย็นและอยู่เป็นสุข เพราะเป็นไปเพื่อให้ได้ความสุข ทางกายและทางจิต ในขณะที่เข้าถึงแล้ว ฯ." บทว่า อุปปนูปนูน หมายความว่า ที่ยังไม่มาได้ ฯ. บทว่า ปาปก หมายความว่า เลวทราม. สองบทว่า อุกฺกฏ ธรรม ได้แก่ ธรรมที่เกิดจากความไม่ฉลาด. สองบทว่า สานโงอ อนุตตรามติ ความว่า ย่อมให้วันตรนไป คืออุให้ได้โดยฉับพลันเดียว. บทว่า รูปสมาธิ ความว่า ย่อมให้สงบได้ด้วยดี. อีกอย่างหนึ่ง อธิบายว่า "อาณาปนัสสเนาสสนานี ย่อมถึงความเจริญด้วยอธิษฐาน โดยลำดับ เพราะมีส่วนแห่งการทำตลอด ย่อมตำบัติวัติดี คืออ่มสงบรมบาคได้." คำว่า "เสยญานิ" นี้ เป็นคำแสดงความอุปมา หลายบทว่า คิมหาน ปุจฉิม มาแล้ว ได้แก่ ในเดือนอาสาฬหะ (เดือน ๔). บทว่า อุตตรโชฌลฺ์ ความว่า ผู้ณดออง ถูกลมพัดพิง