ปฐมมัณปาสากานแปล ภาค ๑ - หน้าที่ 163 : หน้า 164/217

ประโยค - ปฐมมัณปาสากานแปล ภาค ๑ - หน้าที่ 163 [อนุบัญญัติฤๅตุกฺปาริชฺ] ครั้งเมื่อพระผู้มีพระภาคเจ้า ทรงอนุญัติตฤตุกฺปาริชฺ ทำให้หน้าก็นี้ขึ้นด้วยอำนาจของบุตร อย่างนั้นแล้ว เรื่องสำคัญว่าได้บรรลุแม่้อนี้ ก็เกิดขึ้น เพื่อประโยชน์แก่อนุญัตติ เพื่อแสดงความเกิดขึ้นแห่งเรื่องสำคัญว่าได้บรรลุ พระธรรมสงคะเถลอดหลาย จึงได้กล่าวไว้อย่างงี้ว่า "กสิลกาบานี้ ย่อมเป็นองค์พระผู้มีพระภาคเจ้านั้น บัญญัติแล้วก็เกิดขึ้นหลาย ด้วยประกอบอย่างนี้." บรรดาบทเหล่านั้น สองว่าว่า อภิญฺญา ทิฐํ สทฺโถนํ ความว่า (ภิกษุทั้งหลาย) เป็นผู้มีความสำคัญในพระอรหัตผล อันตนยังได้เห็น ด้วยฤณาถัญญเจดีย์ว่าได้เห็น ด้วยคำว่า "พระอรหัตผล อันเราทั้งหลายเห็นแล้ว" ในพระอรหัตผลที่ตนยังไม่ได้ถึงนั้น ก็ยังนี้ แต่มีความแปลกกันดังนี้:- บทว่า อุปปตฺต ความว่า ที่ตนยังมีได้ถึง ดังอำนาจความเกิดขึ้นในตนของตน. บทว่า อนติฏฺต ได้แก้ ที่ตนยังไม่ได้บรรลุ ด้วยมรรคกบารณ. ความว่า "อันตนยังไม่ได้" บ้าง. บทว่า อตฺถิฏฺฐิต ได้แก้ ที่ตนยังไม่ได้แทงตลอด หรือยังมีได้ทำให้ประจักษ์ ด้วยอำนาจการพิจารณา. บทว่า อธิมนฺนา ได้แก้ ด้วยความสำคัญดนได้บรรลุ อธิบายว่า "ด้วยความสำคัญที่เกิดขึ้นอย่างนี้ว่า "เราได้บรรลุแล้ว" อีกอย่างหนึ่ง ความว่า "ด้วยความถือตัวซึ่ง คือ ด้วยมานท่ีแข็งกระด้าง."