ชีวิตนิทริปัจจุบันและขณะจิต : หน้า 78/217

ประโยค(ค) - ปฐมสมันต์สภาขาเปล่า ๓ - หน้า 77 เป็นอยู่ ในขณะจิตที่เป็นปัจจุบัน ไม่ใช่เป็นอยู่แล้ว ไม่ใช่ก็เป็นอยู่อย่างนั่น เพราะฉะนั้น ชีวิตอ่อนเป็นอยู่ในขณะจิตใด ความพยายามเป็นของสมควรในขณะจิตนั้น; เพราะเหตุนี้ บุคคลซึ่งว่าอยู่บนลงชีวิตทีี่เป็นปัจจุบัน." [ ชีวิตนิทริปัจจุบันมี ๓ ขณะ ] ก็นิยามชื่อว่า ชีวิตนิทริปัจจุบันนี้ มี ด อ ย่าง คือ ขณะปัจจุบัน สันติปัจจุบัน อัติปัจจุบัน ใน ๑ อย่างนั้น ปัจจุบันที่พร้อมเพรียงด้วยความเกิด ความเสื่อม และความสลาย ชื่อ ขณะปัจจุบัน, ใคร ๆ ไม่สามารถจะปลดงปัจจุบันนั้นได้. เพราะเหตุ ไร? เพราะเหตุว่า คับไปเองที่เดียว. ( ขณะจิต ) ชั่ว ๓-๔ ช่วง- วาระ ที่เป็นไปได้ด้วยมนาสกาสันติแล้วตัดไป ขือสันติปัจจุบัน, เมื่อบุคคลมาจากที่ร้อน เข้าสู่หนาวแล้วนั้น อนถรรยมีเพียงใด หรือว่าเมื่อบุคคลมาจากที่เย็น นั่งในห้องน้อย ดูๆที่มีอยู่ก่อน ยงไม่ ระงับไปด้วยความปรากฏแห่งคู้ที่เป็นวิสาคืนเพียงใจ, ในระหว่างนี้ ท่านเรียกว่า " สัตติปัจจุบัน " เพียงนั้น. ส่วนตั้งแต่ปฏิสนธิไปจนถึง จุด นี้ชื่อว่าอัตถิปัจจุบัน. บุคคลอจงหลงมหาศาลแห่งชีวิตทีี่ เป็นสันติปัจจุบัน และอัติปัจจุบันนี้ได้บ้าง. ถามว่า " อาประล ได้อย่างไร ?" แก้ว่า " จริงอยู่ เมื่อบุคคลกล่าวความพยายามในหมวด ๒ แห่งสันติปัจจุบัน และอัตถิปัจจุบันนี้, หมวดแห่งรูป ๑๐ ประการ ซึ่งกำหนดด้วยชีวิต ได้ความพยายามแล้ว. เมื่อดับ ย่อมเป็นปัจจัยแห่ง สันติภาพที่ทรงอิสระ มีกำลังเสื่อมสิ้นไปแล้ว, ต่อจากนั้น สันติปัจจุบัน