การปฏิบัติอานาปานสติในปฐมสมุนไพร : หน้า 39/217

ประโยค(ค) - ปฐมสมุนไพรสักกานเปล ภาค 3 - หน้า 38 ก็หาไม่, ถ้าหากว่าก็หยูก สำเหนียกอยู่อย่างนี้ว่า เราจักระงับกบะสังขาร หายใจเข้า หายใจออก.' เมื่อเป็นอย่างนี้ ความใดสม (อันสาสะและ ปิสาสะ) ยอมเป็นไป (คือเกิดขึ้น), ลมวาสสะและปิสาสะ ข้อยม เป็นไป, อานาปานสติ ยอมเป็นไป, อานาปานสติสมาธิ ยอมเป็นไป, และสมาบัติณั่น บันฑิตทั้งหลาย ยอมเข้าบ้าง ยอมออกบ้าง. ข้อนั้นเปรียบ เหมือนอะไร ? เปรียบเหมือนเมื่อบุคลในกสิณก็ดกกลาศ เสียงดัง (เสียง หยาป) ยอมกระจายไปก่อน เพราะกำหนด ใจใส่ใจ จำไว้ด้วยดี ซึ่ง นิมิตแห่งเสียงดัง แม้เมื่อเสียงดังดับไปแล้ว, ต่อมาก็ละเอียด (เสียง คราญ) ยอมกระจายไปภายหลัง, เพราะกำหนด ใจใส่ใจ จำไว้ด้วยดี ซึ้งนิทแห่งเสียงคราญ แม่เมื่อเสียงคราญดับไปแล้ว, ต่อมาจิตย่อมเป็น ไปภายหลัง แม้เพราะนิมิตแห่งเสียงคราญเป็นอารมณ์ ข้อนี้ก็เหมือนกัน นะนั่น ลมยานเข้าไปและหายใจออกที่เทียบ ย่อมไปก่อน, เพราะ กำหนดใส่ใจจำไว้ด้วยดี ซึ้งนิมิตแห่งลมหายใจเข้าและหายใจออกที่หยาบ เมื่ออมหายใจเข้าและหายใจออกที่หยาย แม้ดับไปแล้ว, ต่อมาลมหายใจ เข้าและหายใจออกที่ละเอียดอ่อนเป็นไปภายหลัง, เพราะกำหนดใส่ใจ จำไว้ด้วยดี ซึ้งนิมิตแห่งลมหายใจเข้าและหายใจออกที่ละเอียด เมื่ออมหายใจเข้าและลมหายใจออกที่ละเอียดแม้ดับไปแล้ว, ต่อมาวิตไม่ถึงความ ฟุ้งซ่านในภายหลัง แม้เพราะมีนิมิตแห่งลมหายใจเข้าและหายใจออกที่ ละเอียดยิ่งเป็นอารมณ์. เมื่อเป็นอย่างนี้ ความใดสม (อันสาสะและปิสาสะ) ยอมเป็นไป, ลมวาสสะและปิสาสะ ยอมเป็นไป, อานาปานสติ ยอมเป็นไป, อานาปานสติสมาธิ ยอมเป็นไป, และสมาบัติณั่น บันฑิต ๑. วาดปลูกิ ความสำเหนียก, กำหนดหมายลม.