ความหมายและความสำคัญของประโยคในธรรม : หน้า 52/217

ประโยค (ต่อ): แต่ในที่สุดก็จะไม่ปรากฏก็หาได้, ประธานย้อนปรากฏ และเขาย่อมทำประโยคให้สำเร็จได้ ฉะนั้น คำว่า 'ประธาน' ประธานเป็นไฉน? ภายดีดี ดิถีดี ของ ภิกษุปรารภความเพียร ย่อมควรแก่การงาน, นี้เป็นประธาน. ประโยคเป็นไฉน? ภิกษุปรารภความเพียร ย่อมละอยู่เสาะได้ วัดดีย่อมสงบไป, นี้เป็นประโยค. คุณพิเศษเป็นไฉน? ภิกษุปรารภความเพียร ย่อมละอาสัยอันหมดสิ้นไป, นี้เป็นคุณพิเศษ. ธรรม ๓ ประการเหล่านี้ ย่อมไม่เป็นอารมณ์แห่งจิตสงบเดียว และธรรม ๓ ประการเหล่านี้ จะไม่ปรากฏก็หาได้, จิตย่อมไม่ถึงความฟุ้งซ่าน, ประธาน (ความเพียร) ย่อมปรากฏ, และพระโคจราว ทำให้ประโยค (การหนุนประกอบบวก) สำเร็จได้ ทั้งได้รับรองคุณพิเศษด้วย.