ปฐมสมันตปสาทิกา ภาค ๓ - ธรรมฐานและวิธีเจริญเมตตา : หน้า 42/217

ประโยค (ตอน) - ปฐมสมันตปสาทิกา ภาค ๓ - หน้าที่ 41 กุลบุตรผู้ดิบปลิไพโลได้อย่างนี้แล้ว จึงควรเรียนธรรมฐาน [ธรรมฐาน ๒ พร้อมทั้งอธิบาย] ธรรมฐานนั้น มีอยู่ ๒ อย่าง คือ สัทพัดกัมมัฏฐาน (ธรรมฐานมีประโยชน์ในกุศลธรรมทั้งปวง) ๑. ปราหริยมกัมมัฏฐาน (ธรรมฐานควรบริหารรักษา) ๑. บรรดากรรมฐาน ๒ อย่างนั้น ที่ชื่อว่าสัทพัดกัมมัฏฐานได้แก่ เมตตา (ที่เจริญไป) ในหมู่ภิกษุเป็นต้น และเมตตาสัจจ (การละลึกถึงความตาย) พระอาจารย์พวกหนึ่งกล่าวว่า "อาศิษญาณ" บ้าง. จริงอยู่ ภิกษุผู้อเจริญสมาธิระฐาน ครั้ งแรกต้องตัดปลิโพธิเสียก่อน แล้วจึงเจริญเมตตาไปในหมู่ภิกษุผู้อยู่ในสมา, ลำดับนั้น พึงเจริญไปในเหล่าเทวดาผู้อยู่ในสมา, ถัดจากนั้นพึงเจริญไปในเหล่าสรรพสัตว์ต่างถึงชาวบ้านในโครมาคมนั้น, เท่านั้น ภิกษุผู้อยู่ร่วมกันให้เกิดมิตรอ่อนโยน เพราะเมตตาในหมู่ภิกษุผู้อยู่รวมกันในเหล่าเทวดาในสมา, ดำริว่าภิกษุผู้อยู่รวมกันให้เกิดมิตรอ่อนโยน เพราะเมตตาในเหล่าสรรพสัตว์. ซึ่งยังเผื่อว่า" เราจะต้องตาย