การวินิจฉัยในเรื่องโจรามคเปรตและแม่ดำนำโบก : หน้า 209/217

ประโยค(๓) - ปฐมมันฌปสาธกภาค ๑ - หน้าที่ ๒๐๘ [ เรื่องโจรามคเปรต ] ในเรื่องโจรามคเปรต พึงทราบวินิจฉัยดังนี้ :- เพชรามคโจรนั้น ตัศรีนะพวกโจรชานาน ตามคำสั่งของพระราชา เมื่อบังเกิดใน โลก จึงได้บังเกิดเป็นตัวพันธุ์ไม่มีศรีษะ [ เรื่องพระภิญญะเปรตเป็นต้น ] ในเรื่องภิญญะ พึงทราบว่าวินิจฉัยดังนี้ :- บทว่า ปาปภิญญู คือ เป็นภิญญาลาภ ได้ยินว่า ภิญญูนั้นบังเกิดเป็น จิตแห่งอัจจุและ- ที่เขาอาวาดด้วย ศรัทธาของชาวโลก เป็นผู้ไม่สำรวมทางกายทางวาจาและวิจาร มีอาชีพ อันทำลายแล้ว เที่ยวเล่นสนุกสนานตามชอบใจ ภายหลังถูกไฟไหม้อยู่ ในรถ ตลอดพุทธันดรหนึ่ง เมื่อเกิดในโลก ก็ยังเกิดด้วยอัตภาพ เช่นกันภิญญามันนั้นแหละ เมื่อเป็นเรื่องภิญญีย์ เรื่องลักษณะนามา เรื่องสามานยน เรื่องสามัญเปรต ก็วินิจฉัยนี้เหมือนกัน [ เรื่องแม่ดำนำโบก ] ในเรื่องแม่ดำนำโบก พึงทราบว่าวินิจฉัยดังนี้ :- บทว่า อุดโนนโก แปลว่า มีน้ำใส บทว่า สีตกโก แปลว่า มีน้ำเย็น บทว่า สตตกโก แปลว่า มีน้ำสอร่อย บทว่า เสตกโก แปลว่า มีน้ำบริสุทธิ์ คือไม่มีสารเหะ เหน และเป็นกตม.