ข้อความต้นฉบับในหน้า
ในบรรดาคำสอนเหล่านั้นล้วนมีจุดเด่นสำคัญแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับว่าพระองค์ตรัสเทศน์ให้ใครฟัง
บางท่านสั่งสมบุญมามาก เป็นผู้รู้ตามได้รวดเร็ว พระองค์อาจเทศนาแต่เพียงสั้นๆ ผู้ฟังก็สามารถน้อมนำ
ไปปฏิบัติตามจนบรรลุธรรมได้ในทันที ในขณะที่บางท่านรู้ตามได้ช้า อาจต้องฟังธรรมหลายต่อหลายครั้ง
และยังต้องอาศัยเวลาในการฝึกฝนอบรมตนเองนานกว่าคนอื่นๆ ก็มี
สำหรับบทเทศน์สั้นๆ ที่ทรงเทศน์ให้ผู้รู้ตามได้เร็วฟังมักจะสั้นเกินกว่าที่เราเข้าใจได้ เพราะจะไม่ทรง
อธิบายขยายความอะไร ด้วยเห็นว่ามากเกินจำเป็นไปสำหรับผู้ฟัง แต่กับผู้ที่รู้ตามได้ช้า และต้องการเวลา
เพื่อฝึกฝนอบรมตนเองนาน ก็จะมีพระสูตรที่ทรงเทศน์เอาไว้หลากหลาย ต่างกรรมต่างวาระกันไป การจะ
สืบค้นเพื่อปะติดปะต่อเรื่องราวอาจทำได้ไม่ง่ายนักดังนั้นการจะหาบทเทศน์หรือพระสูตรที่พอจะเป็นแนวทาง
สำหรับศึกษาถึงกระบวนการฝึกอบรมในพระพุทธศาสนาจึงหาได้ยากพอสมควร แต่แม้จะยากอย่างไร ก็ยังมี
พระสูตรที่ดีพอจะนำมาใช้เป็นตัวแทน หรือเป็นต้นแบบแม่บทในการศึกษา ที่จะทำให้เราเข้าใจการฝึกอบรมใน
พระพุทธศาสนาได้เป็นอย่างดี ซึ่งในที่นี้จะขอยกพระสูตรสำคัญ เพื่อใช้เป็นแม่บทในการศึกษา 2 พระสูตร
ด้วยกัน คือ
1. คุณกโมคคัลลานสูตร
2. ธัมมัญญูสูตร
1.5.1 คณกโมคคัลลานสูตร และธัมมัญญูสูตร
ทั้งคณกโมคคัลลานสูตรและธัมมัญญสูตรล้วนเป็นพระสูตรที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถึงการฝึกฝน
อบรมตนเองของพระภิกษุตามพุทธวิธี โดยมีภาพรวมของพระสูตรดังนี้ คือ
คณกโมคคัลลานสูตร
เป็นพระสูตรที่เกิดขึ้นจากคำถามของพราหมณ์คนหนึ่ง ชื่อ คุณกโมคคัลลานพราหมณ์ มีอาชีพเป็น
นักคำนวณ พราหมณ์เข้ามาทูลถามพระสัมมาสัมพุทธเจ้าถึงวิธีการศึกษาในพระพุทธศาสนาโดยมีความเห็นว่า
วิชาต่างๆ ในทางโลก ไม่ว่าจะเป็นวิชาการก่อสร้าง วิชาในการรบ ต้องศึกษากันไปตามลำดับ ปฏิบัติกันไป
ตามลำดับ หรือแม้กระทั่งการคำนวณ ก็ยังต้องศึกษา และปฏิบัติไปตามลำดับเป็นขั้นเป็นตอน คือต้องเริ่ม
สอนตั้งแต่การนับเลขหนึ่ง เลขสอง เป็นต้นไป พราหมณ์จึงทูลถามพระสัมมาสัมพุทธเจ้าว่า พระองค์
สามารถบอกกฎเกณฑ์ในการศึกษาพระพุทธศาสนาให้เห็นเป็นลำดับขั้นตอนชัดเจน เช่นเดียวกับการศึกษาใน
วิชาอื่นๆ บ้างได้หรือไม่
1 นักศึกษาควรอ่านคุณกโมคคัลลานสูตรที่ภาคผนวกท้ายเล่ม ก่อนที่จะศึกษารายละเอียดในบทต่อไป
* นักศึกษาควรอ่านธัมมัญญูสูตรที่ภาคผนวกท้ายเล่ม ก่อนที่จะศึกษารายละเอียดในบทต่อไป
14 DOU แม่บทการฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา