การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา : หน้า 73/252

2. ต้องพยายามทำความเข้าใจศัพท์ที่ไม่เข้าใจให้ได้บ่อยๆ หากไม่เข้าใจ สามารถค้นหาได้จาก พจนานุกรม เพราะความเข้าใจในศัพท์เหล่านั้น จะช่วยให้เข้าใจสิ่งที่อ่านได้มากขึ้น และยิ่งรู้ศัพท์มากเท่าไร ความเร็วและความเข้าใจในการอ่านก็จะมากตามไปด้วยเท่านั้น 3. เมื่ออ่านแล้วต้องสรุปใจความให้ได้ ทั้งนี้เพื่อให้เกิดความคิดรวบยอด หรือข้อสรุปตามที่ตนเข้าใจ ซึ่งจะช่วยให้สามารถจำธรรมะที่อ่านได้ง่าย เพราะเกิดจากความเข้าใจ ไม่ใช่เกิดจากการท่องจำ 4. บางครั้งอาจต้องเทียบเคียงพระไตรปิฎกเล่มที่อ่าน กับเล่มอื่นๆ ที่แตกต่างกันบ้าง เช่นอาจ ต้องเทียบฉบับภาษาไทยกับต้นฉบับภาษาบาลี หรือฉบับภาษาไทยกับภาษาไทย ที่ผู้แปลเป็นคนละคนกัน ทั้งนี้ เพื่อเทียบเคียงความถูกต้อง โดยเฉพาะในส่วนที่เกิดข้อสงสัย หรือที่ความเห็นของผู้แปลแตกต่างกันออกไป ก็จะช่วยให้ได้ข้อมูลที่ถูกต้องยิ่งขึ้น 5. ควรสอบทานความเข้าใจในสิ่งที่อ่านกับผู้ที่รู้มากกว่าเรา 6. ควรมีสมาธิในการอ่าน ซึ่งถ้าจะให้ได้ผลดี อาจนั่งสมาธิให้ใจสงบ สบาย ก่อนที่จะอ่าน เพราะ ธรรมะของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นของลุ่มลึก ละเอียดอ่อน ผู้ที่มีใจใส จะสามารถอ่านได้เข้าใจมากกว่า สำหรับวิธีการรู้ธรรมด้วยการอ่าน ถ้าหากต้องการให้ได้ผลดี ก็คงหนีไม่พ้นการเรียนรู้ด้วยวิธี “ฟัง” เพราะไม่ว่าจะอ่านอย่างไร ในที่สุดแล้วก็จะเกิดข้อสงสัยในที่ใดที่หนึ่งอย่างแน่นอน เพราะเหตุนั้น การหมั่น เข้าไปหาผู้รู้เพื่อฟังธรรมดังเช่นครั้งพุทธกาล จึงเป็นวิธีการที่ยังเหมาะสมอยู่ดี 3.5 การแสวงหาปัญญา เมื่อทราบว่าการฟังมีประโยชน์อย่างนี้จึงเป็นหน้าที่ของพระภิกษุต้องหมั่นเข้าหาผู้ที่จะแนะนำธรรมะ ให้ตนเองได้ เพราะการฟังเป็นเหตุให้เกิดปัญญา ซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ใน ปัญญาวุฑฒิสูตร ว่า “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ธรรม 4 ประการนี้ เป็นไปเพื่อความเจริญปัญญา ธรรม 4 ประการเป็นไฉน คือ (1) สปปุริสส์เสโว คบสัตบุรุษ (2) สทฺธมฺมสฺสวนํ ฟังพระสัทธรรม (3) โยนิโสมนสิกาโร ทำในใจโดยแยบคาย (4) ธมฺมานุธมฺมปฏิปตฺติ ปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม” "ปัญญาวุฑฒิสูตร, อังคุตตรนิกาย จตุกนิบาต, มก. เล่ม 35 ข้อ 248 หน้า 613 62 DOU แม่บท การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา