บทที่ 9: ขั้นตอนที่ 7 ปุคคลปโรปรัญญ : หน้า 201/252

บทที่ 9 ขั้นตอนที่ 7 ปุคคลปโรปรัญญ จากการศึกษาเรื่องปริสัญญ การรู้จักบริษัท หมายถึง การรู้ธรรมเนียม มารยาท และข้อพึงปฏิบัติใน บริษัททั้ง 4 ซึ่งถือว่าเป็นบทฝึกที่สำคัญ เพราะเป็นจุดตั้งต้นของการทำหน้าที่กัลยาณมิตรให้แก่ผู้อื่น คือ ทำให้ รู้จักธรรมเนียม และข้อพึงปฏิบัติต่างๆ เพื่อการปฏิบัติได้อย่างถูกต้อง เหมาะสมในแต่ละกลุ่มคนที่พระ ภิกษุเข้าไปพบ ไม่ว่าจะยืน เดิน นั่ง พูดคุยสนทนา หรืออิริยาบถใดก็ตาม ย่อมทำให้กลุ่มคนเหล่านั้นเกิดความ พึงพอใจ เพราะถือว่าปฏิบัติได้ถูกต้องตามธรรมเนียม ทั้งเป็นการให้เกียรติต่อกัน จนเปิดใจรับฟังธรรมะ คำแนะนำต่างๆ จากพระภิกษุได้มากกว่า อันจะเกิดเป็นประโยชน์เกื้อกูลแก่กันและกันในการดำเนินชีวิต และต่อ เป้าหมายอันสูงสุด คือ การทำพระนิพพานให้แจ้ง การได้พูดคุยสนทนา จึงเป็นโอกาสสำคัญในการทำหน้าที่กัลยาณมิตรให้แก่ผู้อื่นได้เต็มที่ เพราะ ได้ถ่ายทอดธรรมะของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าอันจะเป็นทางมาของความเข้าใจที่ถูกต้องในเรื่องความเป็นไปของ โลกและการดำเนินชีวิต เกิดเป็นสัมมาทิฏฐิฝังเข้าไปอยู่ในใจของผู้ฟัง ให้มีความคิด คำพูด และการกระทำ ที่ถูกต้องดีงามด้วยการละบาปอกุศล สั่งสมแต่บุญกุศล การทำหน้าที่เป็นกัลยาณมิตรของพระภิกษุเช่นนี้ จึงมี ความสำคัญ เพราะเป็นการนำอมตธรรมไปสู่มหาชน ดังที่พระพุทธองค์ตรัสไว้ว่า “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราย่อมไม่เล็งเห็นธรรมอื่นแม้อย่างหนึ่งที่เป็นเหตุ ให้กุศลธรรมที่ยังไม่เกิด เกิดขึ้น หรืออกุศลธรรมที่เกิดขึ้นแล้ว เสื่อมไป เหมือน ความเป็นผู้มีมิตรดี ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เมื่อบุคคลมีมิตรดี กุศลธรรมที่ยัง ไม่เกิด ย่อมเกิดขึ้น และอกุศลธรรมที่เกิดขึ้นแล้ว ย่อมเสื่อมไป” 9.1 ธรรมชาติผู้ฟัง อย่างไรก็ตาม การทำหน้าที่กัลยาณมิตรก็ไม่ได้ง่ายนัก เพราะต้องอาศัยองค์ประกอบหลายส่วนที่ เกี่ยวเนื่องกัน เช่น ต้องเข้าใจธรรมชาติของผู้ฟังว่ามีลักษณะอย่างไร นอกจากนั้นยังต้องดูประเภทของ คนฟังเป็นด้วย เป็นต้น สาเหตุที่ต้องเข้าใจธรรมชาติของคนฟังและดูประเภทคนฟังเป็นนั้น ก็เพื่อจะได้ให้ กัลยาณมิตตตาทวรรค, อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต, มก. เล่ม 32 ข้อ 72 หน้า 142 190 DOU แม่บท การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา