การฝึกอบรมพระภิกษุผ่านปัจจัย 4 : หน้า 137/252

กุฏิที่พักสำหรับพระภิกษุก็มีขนาดไม่ใหญ่ พออยู่กันด้วยความเรียบง่าย อุปกรณ์ข้าวของเครื่องใช้ หรือเฟอร์นิเจอร์ก็ไม่จำเป็นต้องมีจึงเป็นการช่วยรักษาทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่อย่างจำกัดไม่ให้สิ้นเปลือง 3. ด้านการสร้างนิสัย เพราะนิสัยทั้งที่ดีและไม่ดี เกิดจากการย้ำคิด พูด และทำในสิ่งใด สิ่งหนึ่งบ่อยๆ นานๆ ปัจจัย 4 เป็นสิ่งที่พระภิกษุต้องบริหารใช้สอยกันอยู่ทุกวัน จึงทำให้มีโอกาสได้ย้ำคิด ย้ำพูด ย้ำทำในปัจจัย 4 ตลอดเวลา ปัจจัย 4 จึงเป็นทางมาของนิสัย ซึ่งจะมีผลต่อการฝึกฝนตนเองให้เกิด คุณธรรมภายในแก่พระภิกษุโดยตรง 6.6 ปัจจัย 4 กับการฝึกอบรม นอกจากปัจจัย 4 จะเป็นที่มาของนิสัยแล้ว พระภิกษุยังสามารถนำปัจจัย 4 มาใช้เป็นอุปกรณ์ใน การฝึกฝนตนเองตามพระธรรมวินัยได้อีกทางหนึ่ง การฝึกฝนอบรมตนเอง หมายถึง การนำคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้ามาฝึกปฏิบัติ เพื่อขัดเกลา กาย วาจา ใจ ให้ใสสะอาดบริสุทธิ์ หลุดพ้นจากกิเลสอาสวะ ซึ่งตามที่ทราบกันมาแล้วว่า ปัจจัย 4 เป็น เหมือนดาบ 2 คม ถ้าหากไม่พิจารณาโดยแยบคาย ปัจจัย 4 ก็สามารถทำให้กิเลส คือ ตัณหาในใจพระ ภิกษุกำเริบขึ้นมาได้ด้วย แต่ในทางตรงข้าม ถ้าหากพิจารณาบริโภคใช้สอยด้วยความแยบคาย ก็ย่อมทำให้ ตัณหาคลายไป จนสุดท้ายย่อมละจากกิเลสอาสวะได้เช่นกัน ซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสยืนยันเอาไว้ เช่นกัน “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็อาสวะเหล่าไหน ที่จะพึงละได้เพราะการพิจารณา เสพ ? คือ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในพระธรรมวินัยนี้พิจารณาโดยแยบคายแล้ว เสพ “จีวร” เพียงเพื่อกำจัดหนาว ร้อน สัมผัส แห่งเหลือบ ยุง ลม แดด และสัตว์เลื้อยคลาน เพียงเพื่อจะปกปิดอวัยวะที่ให้ความละอายกำเริบ พิจารณาโดยแยบคายแล้ว เสพ “บิณฑบาต” มิใช่เพื่อจะเล่น มิใช่เพื่อ มัวเมา มิใช่เพื่อประดับ มิใช่เพื่อตบแต่ง เพียงเพื่อให้กายนี้ดำรงอยู่ เพื่อ ให้เป็นไป เพื่อกำจัดความลำบาก เพื่ออนุเคราะห์แก่พรหมจรรย์ ด้วยคิดว่า จะกำจัดเวทนาเก่าเสียด้วย จะไม่ให้เวทนาใหม่เกิดขึ้นด้วย ความเป็นไป ความ ไม่มีโทษ และความอยู่สบายด้วย จักมีแก่เรา ฉะนี้ พิจารณาโดยแยบคายแล้ว เสพ “เสนาสนะ” เพียงเพื่อกำจัดหนาว ร้อน สัมผัส แห่งเหลือบ ยุง ลม แดด และสัตว์เลื้อยคลาน เพียงเพื่อบรรเทา อันตรายแต่ฤดู เพื่อรื่นรมย์ในการหลีกออกเร้นอยู่ 126 DOU แ ม่ บ ท การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา