บทที่ 3 ขั้นตอนที่ 1 ธัมมัญญ : หน้า 65/252

บทที่ 3 ขั้นตอนที่ 1 ธัมมัญญ หลังจากได้ศึกษา “ขั้นตอนการฝึก” จากคุณกโมคคัลลานสูตร จนเกิดความเข้าใจในหลักการ ฝึกฝนอบรมตนเอง ที่เป็นขั้นเป็นตอนต่อเนื่องชัดเจนแล้ว ในบทต่อจากนี้ไป จะได้ศึกษาถึง “วิธีการ” ที่จะ ทำให้การฝึกตามขั้นตอนต่างๆ ในคณกโมคคัลลานสูตรบรรลุผลสำเร็จ ดังที่กล่าวมาแล้วตั้งแต่บทที่ 1 ว่าวิธีการทั้ง 6 ขั้นตอน สามารถฝึกได้โดยอาศัยวิธีการจากธัมมัญญู สูตรมาใช้ เพราะให้รายละเอียดของการปฏิบัติไว้อย่างครบถ้วนสมบูรณ์ชัดเจนที่สำคัญวิธีการฝึกจากธัมมัญญู สูตรมีสภาพเหมือนขั้นบันได เรียงลำดับจากง่ายไปยาก และต้องฝึกผ่านกันไปทีละขั้นตอน คือ ฝึกจากขั้น ตอนที่ 1 ไป 2 ไป 3 ไป 4 เรื่อยไป จึงทำให้ธัมมัญญูสูตรเป็นแม่บทการฝึกอบรมที่พระภิกษุสามารถปฏิบัติ ตามได้ง่าย จนอาจจะกล่าวได้ว่า “ธัมมัญญสูตร” คือแม่บทการฝึกที่ดีที่สุดพระสูตรหนึ่ง 3.1 ธัมมัญญสูตร คืออะไร ธัมมัญญสูตร คือ พระสูตรที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงแก่เหล่าพระภิกษุ โดยกล่าวถึงวิธีการ ฝึกฝนอบรมตนเองไปตามลำดับ 7 ขั้นตอน คือ 1. การฝึกให้เป็นผู้รู้จักธรรม เรียกว่า “ธัมมัญญู” 2. การฝึกให้เป็นผู้รู้จักอรรถ หรือเนื้อความของธรรมนั้น เรียกว่า “อัตถัญญู” 3. การฝึกให้เป็นผู้รู้จักตน หรือประเมินคุณธรรมในตนเองเป็น เรียกว่า “อัตตัญญู” 4. การฝึกให้เป็นผู้รู้จักประมาณในการรับปัจจัย 4 เรียกว่า “มัตตัญญู” 5. การฝึกให้เป็นผู้รู้จักกาล เรียกว่า “กาลัญญู” 6. การฝึกให้เป็นผู้รู้จักบริษัทหรือประชุมชนต่างๆ เรียกว่า “ปริสัญญ 7. การฝึกให้เป็นผู้รู้จักแยกแยะบุคคล เรียกว่า “บุคคลปโรปรัญญ 1 ชื่อพระสูตรว่า “ธัมมัญญสูตร” นั้น ตั้งขึ้นโดยนำหัวข้อธรรมแรกของพระสูตรมาใช้ ซึ่งก็คือหัวข้อธรรมในขั้นตอนที่ 1 ชื่อ “ธัมมัญญู” และเพื่อให้เกิดความเข้าใจอย่างชัดเจน นักศึกษาควรอ่านพระสูตรจากภาคผนวกท้ายเล่มให้จบก่อน รายละเอียดในแต่ละขั้นตอน นักศึกษาจะได้ศึกษาในบทต่อๆ ไป 54 DOU แม่บท การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา