การเป็นกัลยาณมิตรในพระพุทธศาสนา : หน้า 225/252

ก่อนที่พระภิกษุจะไปทำหน้าที่กัลยาณมิตรนั้น ต้องรู้จักและเข้าใจธรรมเนียมปฏิบัติของกลุ่ม บุคคลสำคัญในสังคมทั้ง 4 กลุ่ม คือ กลุ่มนักปกครอง กลุ่มนักวิชาการ กลุ่มนักธุรกิจ และผู้ที่สามารถเลี้ยงตนเอง ได้ และนักบวช เพราะเป็นกลุ่มที่มีบทบาทสำคัญต่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนา หากรู้จักวางตัวเองได้ อย่างเหมาะสม ก็ย่อมจะสามารถแนะนำธรรมะ เป็นกัลยาณมิตรให้แก่กลุ่มบุคคลนี้ได้ พระภิกษุจึงต้องศึกษาถึง ขนบธรรมเนียมของแต่ละกลุ่มไว้ เพื่อจะได้เป็นปริสัญญ สำหรับฆราวาส การพัฒนาตนเองเพื่อการเป็นปริสัญญู ด้วยการเรียนรู้ธรรมเนียมปฏิบัติของ กลุ่มบุคคล 4 กลุ่มนี้ก็ทำคล้ายคลึงกับพระภิกษุเช่นกัน แต่ควรมุ่งไปที่การเป็นกัลยาณมิตรให้กับกลุ่มที่มีบทบาท ทางสังคมใกล้เคียงกับตนเองแทน เช่น หากตนมีอาชีพครู เมื่อต้องเข้าไปหากลุ่มบุคคลทั้ง 4 กลุ่มนี้ ก็ต้อง วางตัวให้เหมาะสมในฐานะครูกับบุคคลทั้ง 4 กลุ่ม รวมทั้งต้องคำนึงไปถึงอายุ ตำแหน่งหน้าที่การงาน และ ความสัมพันธ์อื่นๆ อีกด้วย หากเราสามารถเรียนรู้ธรรมเนียมและปฏิบัติตนเองได้อย่างเหมาะสมได้ ก็ถือว่า เป็นปริสัญญได้เช่นกัน ปุคคลปโรปรัญญู เมื่อพระภิกษุแสดงธรรม แนะนำความรู้อันบริสุทธิ์ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า สามารถแนะนำธรรมะ ให้ตรงกับสภาวะที่คนฟังเป็นอยู่ จนผู้ฟังเกิดกำลังใจ นำธรรมะที่ตนได้ฟังไปปฏิบัติ จนบังเกิดผลดีขึ้นกับตัว เองได้ ถือว่าประสบความสำเร็จในการทำหน้าที่กัลยาณมิตรให้แก่ผู้อื่น จึงเรียกพระภิกษุได้ว่า เป็น ปุคคลปโรปรัญญ สำหรับฆราวาส ก็สามารถฝึกตัวเองให้เป็นบุคคลปโรปรัญญูได้เช่นเดียวกับพระภิกษุ คือ สามารถ แนะนำธรรมะให้เหมาะแก่คนๆ นั้น ซึ่งอาจแตกต่างกันบ้างในด้านของวิธีการแนะนำ อันเนื่องมาจากความ แตกต่างของเพศภาวะพระภิกษุกับฆราวาส ทำให้รูปแบบที่ใช้ ควรเป็นการแนะนำมากกว่าการสั่งสอน ในบุคคลระดับเดียวกันหรือสูงกว่า ส่วนบุคคลผู้มีระดับต่ำกว่าทั้งอายุ วัย การทำงาน อย่างเช่น เป็นเด็ก เป็นลูก เป็นลูกน้องในที่ทำงาน เป็นต้น ก็อาจแนะนำสั่งสอนให้ได้ไปตามความเหมาะสม เป็นต้น จากวิธีการทั้ง 7 ขั้นตอนที่กล่าวมานั้น ธัมมัญญสูตร จึงเป็นพระสูตรที่มีความสำคัญต่อการ ฝึกฝนอบรมตนเองของพระภิกษุอย่างมากมาย เพราะนอกจากจะทำให้ท่านสามารถพัฒนาระดับคุณธรรม ภายใน จากเริ่มต้นไปจนถึงการสิ้นกิเลสอาสวะได้แล้ว ก็ยังนำสิ่งที่ฝึกมาได้ไปเป็นกัลยาณมิตรให้แก่ชาวโลก ได้ด้วย นอกจากนั้น ฆราวาสที่ศึกษาพระสูตรนี้มา ก็สามารถอาศัยหลักการสำคัญๆ ไปประยุกต์ใช้ให้เข้า กันกับวิถีชีวิตของตนเอง ซึ่งนอกจากจะเป็นทางมาของคุณธรรมแล้ว ก็ยังได้สั่งสมบุญบารมี และทำให้มีความ รู้ความสามารถเพียงพอที่จะเป็นกัลยาณมิตรให้กับผู้อื่นได้เป็นอย่างดีด้วย 214 DOU แม่บท การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา