ข้อความต้นฉบับในหน้า
แม้พระพุทธศาสนาจะเน้นเรื่องปัญญาแต่ก็มิได้ปฏิเสธศรัทธา ตรงข้ามกลับมีศรัทธาเป็นหลัก
ธรรมข้อแรกอยู่ในหลายหมวดธรรม หรืออยู่ในทุกหมวดธรรมก็ว่าได้ เพียงแต่ว่าหากกล่าวโดยย่อก็ไม่ได้ใส่
คำว่า “ศรัทธา” เอาไว้ การที่บุคคลใดจะศึกษาพระพุทธศาสนาหรือศาสนาใดก็ตาม เบื้องต้นจะต้องมี
ศรัทธาต่อคำสอนในศาสนานั้นก่อน แต่ความต่างอยู่ตรงที่ในพระพุทธศาสนานั้นไม่ได้หยุดอยู่แค่ศรัทธาศรัทธา
จึงเป็น
เป็นเพียงจุดเริ่มต้นให้คนหันมาศึกษาอันเป็นทางมาแห่งปัญญาคือความรู้แจ้งเรื่องชีวิตต่อไป
ศรัทธาที่นำไปสู่ปัญญา ไม่ได้เป็นศรัทธาที่ปิดกั้นปัญญาคือห้ามสงสัยใด ๆ ในพระธรรมคำสอนทั้งปวง เมื่อ
ไม่กล้าสงสัยก็ไม่พยายามหาความรู้เพิ่มเติม ได้แต่เชื่องมงายต่อไปเรื่อย ๆ ปัญญาจึงไม่งอกงาม
2.5.2 องค์ความรู้ครอบคลุมสรรพศาสตร์
ปัจจุบันการศึกษาทางโลกมีความเจริญก้าวหน้าไปมากโดยเฉพาะด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
นักวิทยาศาสตร์ได้ค้นพบความจริงพื้นฐานทางด้านวัตถุมากมาย ตั้งแต่สิ่งเล็ก ๆ ที่ตาเปล่ามองไม่เห็นอย่าง
อะตอม จนถึงเรื่องใหญ่โตมโหฬารอย่างกาแล็กซีและเอกภพ ความก้าวหน้านี้ส่งผลกระทบต่อวิถีชีวิต
ความเป็นอยู่ แนวคิดของคนในสังคมอย่างมาก และที่สำคัญยังส่งผลกระทบต่อความเชื่อทางศาสนาด้วย
ความรู้ใหม่ ๆ ที่ค้นพบมีหลายอย่างขัดแย้งกับคำสอนทางศาสนาเทวนิยม เช่น ศาสนาสอนว่า
โลกเป็นศูนย์กลางของจักรวาล แต่ต่อมาวิทยาศาสตร์ค้นพบว่า ดวงอาทิตย์ต่างหากเป็นศูนย์กลาง โดยมี
โลกและดวงดาวต่าง ๆ โคจรรอบดวงอาทิตย์" กาลิเลโอได้สนับสนุนแนวคิดนี้เพราะผลจากการส่องกล้อง
โทรทรรศน์ดูดวงดาวทำให้ได้ข้อมูลที่บ่งชี้เช่นนั้น ผลการทดลองของเขาก่อให้เกิดความตื่นตัวและวิพากษ์
วิจารณ์กันมาก จนกาลิเลโอถูกศาลศาสนาเรียกไปสอบสวนและห้ามเผยแพร่แนวคิดนี้อีก ไม่เช่นนั้นจะถูก
จับเผาทั้งเป็น
ส่วนองค์ความรู้ทางพระพุทธศาสนานั้นมีความลึกซึ้งและกว้างขวางมาก นอกจากจะมีเนื้อหา
หลักคือคำสอนเพื่อความพ้นทุกข์แล้ว ยังมีคำสอนครอบคลุมศาสตร์ทางโลกต่าง ๆ มากมายอีกด้วย กล่าว
คือ ครอบคลุมทั้งหมวดวิชามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และวิทยาศาสตร์ ซึ่งศาสตร์ทั้งปวงในทางโลกนั้น
สรุปรวมลงได้ใน 3 หมวดวิชานี้
นักวิทยาศาสตร์ได้ส่งกล้องโทรทรรศน์ฮับเบิลออกไปโคจรรอบโลก เพื่อตรวจจับภาพของ
เทหวัตถุในระยะไกลเป็นพันล้านปีแสง แต่ถึงกระนั้นอาณาบริเวณของเอกภพที่ค้นพบเพิ่งได้แค่ 10-11% แห่ง
1
ความรู้ทางวิทยาศาสตร์สมัยนั้นเพิ่งค้นพบเพียงแค่นั้น แต่ในปัจจุบันค้นพบเพิ่มเติมว่า จริง ๆ แล้วระบบสุริยะซึ่งมี
ดวงอาทิตย์เป็นศูนย์กลางนั้น เป็นเพียงระบบย่อยซึ่งอยู่ในระบบใหญ่ของจักรวาลหรือกาแล็กซีอีกทีหนึ่ง โดยใจกลางกาแล็กซี่จะ
มีหลุมดำขนาดใหญ่อยู่ และมีดวงดาวมากมายโคจรอยู่รอบ ๆ รวมทั้งระบบสุริยะที่เราอาศัยอยู่ด้วย
2 ทวี มุขธระโกษา (2548), นักวิทยาศาสตร์เอกของโลก, หน้า 130-137.
20 DOU บ ท ที่ 2 ความ
ท มรู้ทั่วไป ทาง พระ พุ ท ธ ศ า ส น า