พระสัมมาสัมพุทธเจ้าคือใคร : หน้า 106/270

พระพุทธ : 5.1 พระสัมมาสัมพุทธเจ้าคือใคร บทที่ 5 พระสัมมาสัมพุทธเจ้า สมัยหนึ่ง พระสัมมาสัมพุทธเจ้า เสด็จพระพุทธดำเนินทางไกลอยู่ในระหว่างเมืองอุกกัฏฐะกับ เมืองเสตัพยะ พราหมณ์ชื่อโทณะก็กำลังเดินทางอยู่ในเส้นทางนั้นเช่นกัน โทณพราหมณ์ได้เห็นรูปจักรใน รอยพระบาทของพระพุทธองค์ ประกอบด้วยที่กำนับ 1,000 มีกง มีดุม บริบูรณ์ด้วยลักษณะพร้อมสรรพ คิดว่า คงจักไม่ใช่รอยเท้ามนุษย์ ครั้งนั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จแวะไปประทับนั่งสมาธิอยู่ที่โคนต้นไม้แห่งหนึ่ง โทณพราหมณ์ เดินตามรอยพระบาทไป พบพระองค์ดูผุดผ่องน่าเลื่อมใส จึงเข้าไปใกล้ ครั้นแล้วโทณพราหมณ์จึงทูลถามว่า “ท่านผู้เจริญเป็นเทวดาหรือ” พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสตอบว่า “เราไม่เป็นเทวดา” โทณพราหมณ์ถามว่า “เป็นคนธรรพ์หรือ” พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสตอบว่า “ไม่เป็นคนธรรพ์” โทณพราหมณ์ถามว่า “เป็นยักษ์กระมัง” พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสตอบว่า “ไม่เป็นยักษ์” โทณพราหมณ์ถามว่า “เป็นมนุษย์สิ” พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสตอบว่า “ไม่เป็นมนุษย์” โทณพราหมณ์ กล่าวว่า “ข้าพเจ้าถามว่า ท่านเป็นเทวดา... เป็นคนธรรพ์... เป็นยักษ์... เป็น มนุษย์หรือ ท่านก็ตอบว่า ไม่เป็น ๆ” โทณพราหมณ์ถามว่า “ถ้าเช่นนั้นท่านเป็นใครกัน” พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสตอบว่า “... อาสวะเหล่าใดที่เราละไม่ได้ อาสวะเหล่านั้นเราละ ได้แล้ว.... ดอกอุบลก็ดี ดอกปทุมก็ดี ดอกบุณฑริกก็ดี เกิดในน้ำ เจริญในน้ำ แต่ขึ้นมาตั้งอยู่พ้นน้ำ น้ำไม่กำซาบ เข้าไปได้ฉันใด เราก็ฉันนั้น เกิดในโลก เติบใหญ่มาในโลก แต่เราอยู่เหนือโลก โลกไม่เข้ามากำซาบได้ แน่ะ พราหมณ์ ท่านจงจำเราไว้ว่า “เป็นพุทธะ” เราจะพึงได้กำเนิดเป็นเทวดา หรือว่าเป็นคนธรรพ์ผู้เหาะเหินได้ เพราะอาสวะใด เราจะ จึงได้อัตภาพยักษ์ และอัตภาพมนุษย์ เพราะอาสวะใด อาสวะเหล่านั้นของเราสิ้นไปแล้ว เราทำลาย ทำให้ ขาดสายแล้ว แน่ะพราหมณ์ ดอกบัวย่อมขึ้นมาอยู่พ้นน้ำ น้ำไม่กำซาบเข้าไปได้ฉันใด เราก็ฉันนั้น โลกไม่ เข้ามากำซาบใจเราได้ เพราะฉะนั้น เราจึงเป็นพุทธะ” - พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย จตุกนิบาต, โทณสูตร, มก. เล่ม 35 ข้อ 36 หน้า 136-138. 96 DOU บ ท ที่ 5 พ ร ะ พุ ท ธ : พ ร ะ ส ม ม า สั ม พุ ท ธ เจ้า