ข้อความต้นฉบับในหน้า
พุทธบริษัท 4 ทั้งปวง ตลอดจนยาจก วณิพก พ่อค้า แม่ค้า มนุษย์ชายหญิงทุกคนต่างก็มีพระรัตนตรัย
อยู่ในตัว ณ ศูนย์กลางกายฐานที่ 7 เหนือสะดือ 2 นิ้วมือทั้งสิ้น ต่างเพียงแต่ว่า พระสัมมาสัมพุทธเจ้านั้น
คือผู้ที่สามารถตรัสรู้คือเข้าถึงพระรัตนตรัยในตัวได้ด้วยพระองค์เอง เมื่อตรัสรู้แล้วก็ได้ตรัสสอนให้ผู้อื่น
ตรัสรู้คือเข้าถึงพระรัตนตรัยในตัวของเขาด้วย ส่วนพระปัจเจกพุทธเจ้านั้น คือ ผู้ที่ตรัสรู้ได้ด้วยตนเอง แต่
ไม่สอนใคร เหล่าพระอริยสาวกคือ ผู้ฟังคำสอนจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้า แล้วนำมาปฏิบัติตามจนได้ตรัสรู้
ธรรมเช่นเดียวกับพระพุทธองค์ พระอริยสาวกทั้งหลายจึงได้ชื่อว่าพระอนุพุทธะคือผู้ตรัสรู้ตาม
ในหนังสือสมถวิปัสสนาชื่อพุทธรังษีธฤษฎีญาณ กล่าวถึงพระรัตนตรัยได้แก่ธรรมกายว่า สถิตอยู่
ในรูปกายหรือกายเนื้อของมนุษย์ดังนี้ “เมื่อกายเป็นสุข จิตต์เป็นสุขแล้ว.... จึงตั้งจิตต์พิจารณาดูธรรมกาย
ในรูปกายด้วยการดำเนินโพชฌงค์ทั้ง 7 ประการ จนจิตต์รู้แจ้งแทงตลอดรูปธรรมและนามธรรมได้แล้ว
จักมีตนเป็นที่พึ่งจักมีธรรมเป็นที่พึ่ง....1
หนังสือพุทธรังษีธฤษฎีญาณนี้ว่าด้วยวิธีปฏิบัติสมถวิปัสสนากัมมัฏฐานแบบโบราณ 4 ยุค คือ กรุง
ศรีสัตตนาคณหุตฯ (เวียงจันทน์) กรุงศรีอยุธยา กรุงธนบุรี และกรุงรัตนโกสินทร์ ในเนื้อหามีอยู่วิธีหนึ่งชื่อ
ว่า “แบบขึ้นกัมมัฏฐานห้องพระพุทธคุณ พระธรรมคุณ พระสังฆคุณ” ซึ่งได้ต้นฉบับมาจากวัดประดู่โรงธรรม
กรุงศรีอยุธยา โดยมีบันทึกไว้ว่า เป็นแบบที่สืบเนื่องมาจากท่านทิศาปาโมกขาจารย์ 56 องค์ แต่ครั้งโบราณ
ได้ประชุมจารึกไว้เมื่อประมาณ พ.ศ. 572 จึงถือเป็นแบบที่เก่าแก่และสำคัญมากสำหรับใช้เป็นหลักฐาน
อ้างอิงเรื่องธรรมกาย
4.8 วิธีการเข้าถึงพระรัตนตรัยภายใน
วิธีการเข้าถึงพระรัตนตรัยในตัวคือ การปฏิบัติตามหลักมรรคมีองค์ 8 เมื่อบุคคลปฏิบัติตามหลัก
นี้ย่อมทำให้กิเลสอาสวะคือ โลภะ โทสะ โมหะ ที่ห่อหุ้มจิตอยู่เบาบางไปเรื่อยๆ เมื่อกิเลสเบาบางไปแล้วก็
จะได้เข้าถึงพระรัตนตรัยในตัวในที่สุด และพระรัตนตรัยนี้แหละที่จะทำหน้าที่ละกิเลสอย่างละเอียดให้หมด
สิ้นไปได้
ถามว่า การปฏิบัติมรรคมีองค์ 8 นั้นต้องทำอย่างไร วิธีการที่ลัดที่สุดคือ การเจริญภาวนานั่นเอง
ดังพุทธดำรัสว่า “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เมื่อภิกษุหมั่นเจริญภาวนา แม้จะไม่พึงเกิดความปรารถนาอย่างนี้ว่า
“โอหนอ ขอจิตของเราจึงหลุดพ้นจากอาสวะเพราะไม่ถือมั่น” ก็จริง แต่จิตของภิกษุนั้น ย่อมหลุดพ้นจาก
อาสวะเพราะไม่ถือมั่น ข้อนั้นเพราะเหตุไร จึงกล่าวได้ว่า เพราะเจริญสติปัฏฐาน 4 ฯลฯ อริยมรรค
ประกอบด้วยองค์ 8”2
* หนังสือพุทธรังษีธฤษฎีญาณว่าด้วยสมถวิปัสสนากัมมัฏฐาน 4 ยุค หน้า 267-285, 369.
พิมพ์เพื่อไว้เป็นที่ระลึกในกาลผูกพัทธสีมาวัดสร่างโศก อำเภอยโสธร จังหวัดอุบลราชธานี พ.ศ. 2479
2 พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย สัตตกนิบาต, ภาวนาสูตร, มก., เล่ม 37 ข้อ 68 หน้า 252
บ ท ที่ 4
4 พ ร ะ รั ต น ต ร ย : แ ก่ น ข อ ง พ ร ะ พุ ท ธ ศ า ส น า
DOU 81