คำสอนเกี่ยวกับการเป็นกัลยาณมิตร : หน้า 246/270

(2) ไม่ควรนำไฟภายนอกเข้าไปภายใน คือ อย่านำเรื่องไม่ดีของชาวบ้านมาคุยในเรือน (3) พึงให้แก่คนที่ให้เท่านั้น คือ ควรให้แก่คนยืมอุปกรณ์ไปแล้วส่งคืนเท่านั้น (4) ไม่พึงให้แก่คนที่ไม่ให้ คือ ไม่ควรให้แก่คนยืมอุปกรณ์ไปแล้วไม่ส่งคืน (5) จึงให้แก่คนทั้งที่ให้ทั้งที่ไม่ให้ คือ เมื่อญาติมิตรที่ยากจนมาขอยืมหรือขอความช่วยเหลือเรื่อง ใด ๆ ไม่ว่าคนเหล่านั้นจะสามารถใช้คืนหรือไม่ก็ตามก็ควรช่วยเหลือ (6) พึงนั่งให้เป็นสุข คือ ไม่ควรนั่งในที่ไม่เหมาะไม่ควร (7) พึงบริโภคให้เป็นสุข คือ การไม่บริโภคก่อนแม่ผัวพ่อผัวและสามี ต้องเลี้ยงดูท่านเหล่านั้น ก่อนแล้วจึงบริโภคทีหลัง (8) พึงนอนให้เป็นสุข คือ ไม่พึงนอนก่อนแม่ผัวพ่อตัวและสามี แต่ควรทำวัตรปฏิบัติที่ตนควรทำ แก่ท่านเหล่านั้นแล้วค่อยนอนทีหลัง (9) พึงบำเรอไฟ คือ พึงเห็นแม่ผัวพ่อผัวและสามีเหมือนกับกองไฟ กล่าวคือ ควรปฏิบัติต่อท่าน เหล่านั้นด้วยความรอบคอบระมัดระวัง (10) พึงนอบน้อมเทวดาภายใน คือ พึงเห็นแม่ผัวพ่อผัวและสามีเหมือนเทวดา การทำหน้าที่กัลยาณมิตร แต่เดิมมิคารเศรษฐีเป็นมิจฉาทิฏฐิและนับถืออเจลกะคือนักบวชเปลือย ได้นิมนต์นักบวชเหล่านี้ มาฉันที่บ้านอยู่เป็นนิตย์แต่เมื่อนางวิสาขาได้มาอยู่บ้านนี้แล้วนางได้พยายามทำหน้าที่กัลยาณมิตรให้แก่ทุกคน ๆ ได้นิมนต์พระสัมมาสัมพุทธเจ้าและภิกษุสงฆ์มาที่บ้าน ได้ถวายภัตตาหารและฟังธรรม จนมิคารเศรษฐีได้ บรรลุธรรมเป็นพระโสดาบัน นอกจากนี้นางยังทำหน้าที่กัลยาณมิตรให้คนอื่น ๆ อีกมากมาย เช่น กุลบุตร 500 คน ในพระนครสาวัตถี ได้มอบภริยาของตน ๆ กะนางวิสาขามหาอุบาสิกา ด้วยมุ่งหมายว่า “ด้วย อุบายอย่างนี้ภริยาเหล่านี้จักเป็นผู้อยู่ด้วยความไม่ประมาท” นางวิสาขาได้พาหญิงเหล่านั้นไปฟังธรรมจาก พระศาสดา จนได้ดวงตาเห็นธรรมเป็นพระโสดาบันกันทั้งหมด ขอพร 8 ข้อจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้า วันหนึ่งนางวิสาขาได้กราบทูลพระสัมมาสัมพุทธเจ้าว่า “หม่อมฉันทูลขอประทานพร 8 ประการ ต่อพระผู้มีพระภาคเจ้าคือ สำหรับพระสงฆ์ หม่อมฉัน จะถวายผ้าวัสสิกสาฎก จะถวายภัตเพื่อพระอาคันตุกะ จะถวายภัตเพื่อพระที่เตรียมเดินทาง จะถวายภัตเพื่อพระอาพาธ จะถวายภัตเพื่อพระผู้พยาบาล จะถวาย เภสัชสำหรับพระอาพาธ จะถวายยาคูเป็นประจำ และสำหรับภิกษุณีสงฆ์ หม่อมฉัน จะถวายอุทกสาฎกจน ตลอดชีพ” 1 พระสุตตันตปิฏก อรรถกถาขุททกนิกาย คาถาธรรมบท, มก. เล่ม 42 หน้า 143. - พระวินัยปิฎก มหาวรรค ภาค 2, มก. เล่ม 7 หน้า 284-287. 236 DOU บ ท ที่ 8 อุ บ า ส ก อุบาสิกา : ผู้นั่งใกล้ พระรัตนตรัย