ข้อความต้นฉบับในหน้า
ถ้าหญิงกับชายปฏิญาณคู่กัน เฉพาะคู่เดียว ให้ว่าแบบปฏิญาณคนเดียวคือขึ้น เอสาห์ ฯลฯ
พุทธมามโกติ (ชาย) หญิงให้ว่า เอสาห์ ฯลฯ พุทธมามกาติ นอกนั้นคงรูปรวมทั้งคำแปล
6) เมื่อผู้ปฏิญาณกล่าวคำปฏิญาณจบแล้ว พระสงฆ์จะประนมมือรับ “สาธุ” พร้อมกัน จากนั้นให้
ผู้ปฏิญาณลดลงนั่งราบแบบพับเพียบกับพื้น แล้วประนมมือฟังโอวาทพระอาจารย์
7) เมื่อพระอาจารย์ให้โอวาทเสร็จแล้ว ท่านก็จะให้ศีล 5 โดยผู้ปฏิญาณตนเป็นพุทธมามกะจะต้อง
อาราธนาศีลก่อนแล้วพระสงฆ์ก็จะได้ให้ศีล อันนี้เป็นธรรมเนียมที่ชาวพุทธคุ้นเคยกันดี เมื่อรับศีลเสร็จแล้ว
ก็เป็นอันเสร็จพิธีแสดงตนเป็นพุทธมามกะ นั่นคือ ได้เป็นอุบาสก อุบาสิกาผู้นั่งใกล้พระรัตนตรัยสมดังตั้งใจ
แล้ว
พิธีแสดงตนเป็นพุทธมามกะอาจจะรวบรัดกว่านี้หรือมีขั้นตอนมากกว่านี้ก็ได้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับรูปแบบ
พิธีของแต่ละวัดหรือแต่ละท้องถิ่น
สรณะคือที่พึ่งที่ระลึก
แต่หลักใหญ่ใจความอยู่ที่การปฏิญาณตนว่าขอถึงพระรัตนตรัยเป็น
วิธีปฏิบัติที่ง่ายที่สุดคือ การกล่าวคำปฏิญาณด้วยตนเองโดยใช้ภาษาไทยต่อพระพุทธรูปหน้า
โต๊ะหมู่บูชาที่วัด ที่บ้าน หรือ ณ ที่ใดที่หนึ่ง ดังนี้
“ข้าพเจ้าถึงพระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น แม้ปรินิพพานไปนานแล้ว ทั้งพระธรรม และพระสงฆ์
เป็นสรณะที่ระลึกนับถือ ขอพระผู้มีพระภาคเจ้าจงจำข้าพเจ้า ไว้ว่าเป็นพุทธมามกะ ผู้รับเอาพระพุทธเจ้า
เป็นของตน คือ ผู้นับถือพระพุทธเจ้า”
เพียงเท่านี้ก็ถือว่าได้เป็นอุบาสก อุบาสิกาโดยสมบูรณ์แล้ว แต่ต้องทำด้วยความตั้งใจจริง
8.3 ธรรมของอุบาสก อุบาสิกา
อุบาสก อุบาสิกาที่ดีจะต้องประกอบด้วยธรรม 5 ประการคือ “มีศรัทธา, มีศีล, ไม่ถือมงคล
ตื่นข่าว เชื่อกรรมไม่เชื่อมงคล, ไม่แสวงหาเขตบุญภายนอกพระพุทธศาสนา และทำการสนับสนุนพระพุทธ
ศาสนา”1
1) มีศรัทธา หมายถึง มีตถาคตโพธิสัทธาคือมีความเชื่อในพระพุทธคุณ 9 ประการ
ศรัทธาในที่นี้เป็นความเชื่ออันเกิดจากการได้ศึกษาพระพุทธคุณจนมีความเข้าใจแล้ว แม้จะ
เป็นการเข้าใจในระดับเบื้องต้น จึงไม่ได้เป็นความเชื่อแบบงมงาย
2) มีศีล หมายถึง มีศีล 5 ได้แก่ งดเว้นจากการฆ่าสัตว์ งดเว้นจากการลักทรัพย์ งดเว้นจากการ
ประพฤติผิดในกาม งดเว้นจากการพูดเท็จ และงดเว้นจากการดื่มน้ำเมา
สำหรับอุบาสกที่ประพฤติพรหมจรรย์ก็จะต้องรักษาศีล 8 ซึ่งเพิ่มมา 3 ข้อคือ งดเว้นการรับ
ประทานอาหารหลังจากมื้อกลางวันไปแล้ว, งดเว้นจากการประดับตกแต่งร่างกายด้วยของหอมตลอดจน
งดการฟังเพลง งดดูหนังดูละครที่เป็นอกุศล, งดเว้นจากการนอนบนที่นอนสูงใหญ่ภายในยัดด้วยนุ่นและสำลี
- พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย ฉักกนิบาต, จัณฑาลสูตร, มก. เล่ม 36 ข้อ 175 หน้า 373.
224 DOU บทที่ 8 อุ บ า ส ก อุบาสิกา : ผู้นั่งใกล้ พระรัตนตรัย