การตั้งฐานที่ตั้งของใจในพระพุทธศาสนา GB 101 ความรู้พื้นฐานทางพระพุทธศาสนา หน้า 57
หน้าที่ 57 / 270

สรุปเนื้อหา

การตั้งฐานที่ตั้งของใจในคำสอนของหลวงปู่วัดปากน้ำมีความสำคัญในการเข้าใจถึงศูนย์กลางของจิตใจซึ่งอยู่ในหทัยวัตถุ โดยเฉพาะที่ฐานที่ 6 และฐานที่ 7 อธิบายถึงตำแหน่งและวิธีการนำใจมาอยู่ที่ศูนย์กลางกายได้อย่างถูกต้องเพื่อการบรรลุนิพพาน ทั้งนี้ หลวงปู่วัดปากน้ำได้กล่าวถึง 7 ฐานที่ตั้งของใจ ซึ่งฐานที่ 6 เป็นฐานปกติของใจ ส่วนฐานที่ 7 คือจุดที่สำคัญที่สุดในการทำสมาธิเพื่อการบรรลุถึงนิพพาน โดยต้องนำใจมาหยุดนิ่งอยู่ที่ฐานที่ 7 ซึ่งจะเป็นเส้นทางสู่การเข้าถึงองค์ธรรมภายในนั้น ทางพระมงคลเทพมุนีจึงได้สอนให้รู้จักการตั้งฐานที่ตั้งของใจอย่างละเอียด เพื่อให้ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าถึงการภาวนาได้อย่างถูกวิธี.

หัวข้อประเด็น

- ความสำคัญของการตั้งใจ
- ฐานที่ตั้งของใจตามพระพุทธศาสนา
- การทำสมาธิและการบรรลุนิพพาน
- คำสอนของหลวงปู่วัดปากน้ำ
- พระมงคลเทพมุนี

ข้อความต้นฉบับในหน้า

เมื่อใจแยกกันคือไม่ช้อนเป็นจุดเดียวกัน หลวงปู่วัดปากน้ำกล่าวไว้ว่า “เห็นน่ะดวงมันอยู่ ศูนย์กลางกาย (ฐานที่ 6) จำน่ะดวงมันอยู่ศูนย์กลางเนื้อหัวใจ มันย่อมกว่าดวงเห็นลงมาหน่อย คิดน่ะอยู่ ในกลางดวงจำ นั่นย่อมลงมาหน่อย รู้น่ะอยู่ในกลางดวงคิด นั่นย่อมลงมาเท่าดวงตาดำข้างใน นั่นมีหน้าที่ รู้……….1 จะเห็นว่าคำสอนของหลวงปู่วัดปากน้ำเรื่องที่ตั้งส่วนหนึ่งของใจที่ว่า “ศูนย์กลางเนื้อหัวใจ” นั้น สอดคล้องกับในอรรถกถาที่ว่า ใจหรือจิตตั้งอยู่ในหทัยวัตถุ คือ หัวใจนั่นเอง 3.2) ฐานที่ตั้งของใจ แม้ใจของเราจะซัดส่ายไปมาไม่อยู่นิ่ง ณ ที่ใดนาน แต่ทั้งนี้ใจก็มีฐานที่ตั้งเหมือนกัน กล่าวคือ นอกจาก จะมีที่ตั้งอยู่ในหัวใจดังกล่าวแล้วฐานที่ตั้งของใจตามที่พระเดชพระคุณพระมงคลเทพมุนีสอนไว้ยังมีอีก 7 ฐาน คือ ฐานที่ 1 ปากช่องจมูก ถ้าเป็นท่านหญิงก็อยู่ตรงปากช่องจมูกข้างซ้าย ถ้าเป็นท่านชายก็ อยู่ตรงปากช่องจมูกข้างขวา ฐานที่ 2 เพลาตา หญิงอยู่อีกข้างซ้าย ชายอยู่อีกข้างขวาตรงหัวตาที่มูลตาออก ฐานที่ 3 จอมประสาท ได้ระดับพอดีกับตา แต่อยู่ข้างใน นึกเอาเส้นด้าย 2 เส้น ขึงให้ตึงจากกึ่งกลางระหว่างหัวตาทั้งสองข้างทะลุท้ายทอย กกหู ซ้ายทะลุหูขวา ตรงจุดตัดคือ จอมประสาท ฐานที่ 4 ช่องเพดานปาก บริเวณเหนือลิ้นไก่ ตรงที่รับประทานอาหารแล้วอาหารสำลัก ฐานที่ 5 ปากช่องลำคอ อยู่เหนือลูกกระเดือก อยู่ตรงกลางช่องคอพอดี ฐานที่ 6 ศูนย์กลางกายระดับสะดือ อยู่ข้างในตรงกลางตัว ปกติใจของมนุษย์จะตั้งอยู่ที่ฐานที่ 6 นี้คือ อยู่ในกลางดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายมนุษย์ดังได้กล่าว แล้วในหัวข้อที่ผ่านมา ส่วนฐานที่ 1-5 เป็นที่ตั้งชั่วคราวของใจ แต่สำหรับฐานที่ 7 นั้นเป็นที่ตั้งสำคัญที่สุด ของใจ เพราะเป็นประตูสู่การบรรลุมรรคผลนิพพาน ฐานที่ 7 ศูนย์กลางกายเหนือฐานที่ 6 สองนิ้วมือ โดยย้อนกลับขึ้นมาข้างบน 2 นิ้ว คำว่า 2 นิ้วมือในที่นี้ หมายถึง การนำนิ้วชี้กับนิ้วกลางวางซ้อนกัน ฐานที่ 7 นี้เป็นฐานที่สำคัญที่สุด บุคคลจะบรรลุมรรคผลนิพพานได้ จะต้องทำสมาธิโดยนำใจมา รวมหยุดนิ่งอยู่ที่ศูนย์กลางกายฐานที่ 7 นี้เท่านั้น - พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร)(2538), พระธรรมเทศนา 69 กัณฑ์, กัณฑ์ 19 โอวาทปาฏิโมกข์ หน้า 230-231. บ ท ที่ 3 ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ชี วิ ต ท า ง พ ร ะ พุ ท ธ ศ า ส น า DOU 47
แสดงความคิดเห็นเป็นคนแรก
Login เพื่อแสดงความคิดเห็น

หนังสือที่เกี่ยวข้อง

Load More