ความหมายและการสร้างบุญในพระพุทธศาสนา : หน้า 39/270

ภาษาอังกฤษเรียกว่า “What” แล้วเดี๋ยวเราก็จะได้คำจำกัดความออกมา ยกตัวอย่างเช่น วันนี้เราฟังหลวงพ่อเทศน์เรื่องบุญ ดังนั้นประเด็นก็คือ “เรื่องบุญ” เมื่อจับ ประเด็นได้แล้วต่อไปก็เป็นเรื่องคำจำกัดความของคำว่า “บุญ” โดยการถามว่า บุญคืออะไร ก็ต้องตอบว่า บุญ คือ “ธาตุบริสุทธิ์และละเอียด มีลักษณะเป็นดวง กลมรอบตัว ใส สว่าง เกิดขึ้นจากการทำความดี ได้แก่ การให้ทาน รักษาศีล และเจริญสมาธิภาวนา ฯลฯ บุญเมื่อเกิดขึ้นแล้วจะค่อยๆ ชำระล้างใจให้บริสุทธิ์จาก กิเลสไปเรื่อย ๆ จนหมดในที่สุด และบุญนั้นจะบันดาลความสุขความสำเร็จให้เกิดขึ้นแก่ผู้ที่เป็นเจ้าของ” ๆ การจะให้คำจำกัดความเรื่องอะไรก็ตามเราจะต้องศึกษาเรื่องนั้น ๆ ให้กว้างขวางและลึกซึ้งเสียก่อน จึงจะสามารถให้คำจำกัดความที่ถูกต้อง กระชับ และชัดเจนได้ หากศึกษาไม่ครบถ้วนและไม่ละเอียดพอจะ มีโอกาสให้คำจำกัดความผิดพลาดได้ อุปมาเหมือนคนตาบอดหลายคนคลำช้างคนละส่วนกัน แต่ละคน ไม่ได้ศึกษาช้างทั้งตัว จึงทำให้มโนภาพในใจเกี่ยวกับช้างของแต่ละคนไม่ถูกต้องและไม่เหมือนกัน หรือ ดังเรื่องที่เราเคยได้ยินได้ฟังมาแต่โบราณว่า เด็กคนหนึ่งไปฟังพระเทศน์ ขณะฟังนั้นหลับบ้างตื่นบ้าง ได้ยิน พระท่านเทศน์ว่า “การนอนตื่นสายก็ดี การเกียจคร้านทำการงานก็ดี” จับใจความได้เท่านี้ที่เหลือหลับจึง ไม่ได้ยินว่าพระท่านเทศน์อะไรอีกบ้าง เมื่อกลับไปบ้านจึงทำตามที่พระท่านเทศน์คือ นอนตื่นสายและไม่ ช่วยพ่อแม่ทำงาน เพราะเข้าใจว่าเป็นสิ่งที่ดี 2.6.3 โยนิโสมนสิการ : กระทำไว้ในใจโดยอุบายที่ชอบ โยนิโสมนสิการ หมายถึง กระทำไว้ในใจโดยอุบายที่ชอบ ในหัวข้อนี้พระเดชพระคุณพระภาวนา วิริยคุณ รองเจ้าอาวาสวัดพระธรรมกายกล่าวไว้ว่า เมื่อเราได้พบครูดีแล้ว ได้ฟังคำครูชัดเจนแล้ว แต่จะ เข้าใจความรู้ของครูได้ลึกซึ้งมากน้อยแค่ไหน ก็อยู่ที่การนำความรู้กลับมาไตร่ตรองให้ลึกซึ้ง เพราะยิ่งมี ความลึกซึ้งมากเท่าไร่ การคิด การพูด การกระทำย่อมได้ผลมากยิ่งขึ้นเท่านั้นด้วย เรื่องนั้น ๆ การตรองคำครูให้ลึกคือ การไตร่ตรองให้เกิดความเข้าใจที่ถูกต้องถึงวัตถุประสงค์ของธรรมะใน วิธีการค้นหาวัตถุประสงค์ก็ทำได้ง่าย ๆ ด้วยการตั้งคำถามว่า ทำไม หรือ ที่ภาษาอังกฤษใช้คำว่า “Why” ถามคำถามที่ขึ้นต้นด้วยคำว่า ทำไม ๆ ๆ ๆ ไปสัก 20-30 คำถาม เดี๋ยวก็สามารถมองเห็นชัดถึง วัตถุประสงค์ของธรรมะเรื่องนั้น ๆ ยกตัวอย่างเช่น เมื่อเราศึกษาเรื่องบุญ เราต้องตอบให้ได้ก่อนว่า บุญคืออะไร เมื่อเราตอบได้แล้ว คำถามต่อไปที่ต้องถามก็คือ ทำไมต้องสร้างบุญ พอเราถามอย่างนี้แล้ว การค้นคว้าแบบเจาะลึกไปให้ถึง วัตถุประสงค์นั้น ๆ ก็จะเกิดขึ้น แล้วเราก็จะพบคำตอบมากมาย เช่น 1) บุญสามารถกลั่นกาย วาจา ใจ ให้สะอาดบริสุทธิ์ได้ ทำให้เรามีความสุขใจทุกครั้งที่ได้ทำบุญ ส่งผลให้มีบุคลิกภาพดี มีอารมณ์ดี ใบหน้ายิ้มแย้มเบิกบาน มีใจผ่องใสเป็นปกติ ทำให้เป็นที่รักของคนหมู่มาก ท บ ท ที่ 2 ค ว า ม มรู้ทั่วไป ท า ง พระ พุ ท ธ ศ า ส น า DOU 29