ขันธ์ 5 และธรรมขันธ์ตามพระพุทธศาสนา : หน้า 53/270

เทศน์สอนเอาไว้ให้ชาวโลกได้ศึกษากัน หลวงปู่วัดปากน้ำกล่าวไว้ว่า ขันธ์ 5 ที่เป็นส่วนละเอียดนั้นซ้อนเป็นชั้น ๆ อยู่ในร่างกายของ มนุษย์ทุกคน กล่าวคือ นอกจากที่มนุษย์แต่ละคนจะมีกายหยาบที่เห็น ๆ กันอยู่นี้ ภายในร่างกายของมนุษย์ แต่ละคนยังมีรูปขันธ์คือกายละเอียด และนามขันธ์ละเอียดซ้อนอยู่เป็นชั้น ๆ เข้าไปข้างในอีกด้วย ซึ่งสรุป ได้ดังนี้ (1) ขันธ์ 5 ของกายมนุษย์หยาบ หรือกายเนื้อ (2) ขันธ์ 5 ของกายมนุษย์ละเอียด หรือกายฝัน (3) ขันธ์ 5 ของกายทิพย์หยาบ (4) ขันธ์ 5 ของกายทิพย์ละเอียด (5) ขันธ์ 5 ของกายรูปพรหมหยาบ (6) ขันธ์ 5 ของกายรูปพรหมละเอียด (7) ขันธ์ 5 ของกายอรูปพรหมหยาบ (8) ขันธ์ 5 ของกายอรูปพรหมละเอียด นอกจากนี้ยังมีขันธ์อื่นอีกแต่ไม่เรียกว่า “ขันธ์ 5” เรียกว่า “ธรรมขันธ์” ซึ่งซ้อนอยู่ภายในกายมนุษย์ ของเรา โดยมีอีก 10 ขันธ์รวมทั้งหมดเป็น 18 ขันธ์ดังนี้ (9) ธรรมขันธ์ ของกายธรรมโคตรภูหยาบ หรือโคตรภูมรรค (10) ธรรมขันธ์ ของกายธรรมโคตรภูละเอียด หรือโคตรภูผล (11) ธรรมขันธ์ ของกายธรรมพระโสดาบันหยาบ หรือโสดาปัตติมรรค (12) ธรรมขันธ์ ของกายธรรมพระโสดาบันละเอียด หรือโสดาปัตติผล (13) ธรรมขันธ์ ของกายธรรมพระสกทาคามิหยาบ หรือสกทาคามิมรรค (14) ธรรมขันธ์ ของกายธรรมพระสกทาคามิละเอียด หรือสกทาคามิผล (15) ธรรมขันธ์ ของกายธรรมพระอนาคามิหยาบ หรืออนาคามิมรรค (16) ธรรมขันธ์ ของกายธรรมพระอนาคามิละเอียด หรืออนาคามิผล (17) ธรรมขันธ์ ของกายธรรมพระอรหัตหยาบ หรืออรหัตตมรรค (18) ธรรมขันธ์ ของกายธรรมพระอรหัตละเอียด หรืออรหัตตผล ขันธ์ 5 ละเอียดและธรรมขันธ์ต่าง ๆ ที่ซ้อนอยู่ในร่างกายของเรานี้ประกอบขึ้นจากธาตุละเอียด ซึ่งเราไม่อาจจะมองเห็นได้ด้วยตาเนื้อเพราะมีความละเอียดประณีตมาก แม้จะถ่ายเอกซเรย์ก็จับไม่ติด หาไม่เจอ ถ้าจะอุปมาในเชิงวิทยาศาสตร์ ก็พอจะเทียบเคียงได้กับ “แสงของดวงอาทิตย์” ปกติเรามอง เห็นเป็นสีใส ๆ ดูแล้วไม่น่าจะมีสีอื่นใดปนอยู่เลย แต่เมื่อให้แสงผ่านเข้าไปในแท่งแก้วสามเหลี่ยมที่เรียกว่า ปริซึม ก็จะเกิดการหักเหของแสง ทำให้เห็นว่าแสงนั้นประกอบด้วยสีต่าง ๆ ถึง 7 สีทีเดียวคือ สีม่วง คราม น้ำเงิน เขียว เหลือง แสด แดง บ ท ที่ 3 ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ชี วิ ต ท า ง พ ร ะ พุ ท ธ ศ า ส น า DOU 43