ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค - พระอิฐมปัถวัฏฐกถา ภาค ๒ - หน้าที่ 97
๒. เรื่องกามฉปาฏิ [๑๖]
[ข้อความเบื้องต้น]
พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในพระราชฐาน ทรงปรารถนาศึกษา
ชื่อกามฉปาฏิ ศรีพระธรรมเทวนิยมว่า "อุปานโต" เป็นต้น.
[กามฉปาฏลัวกายหนังอยู่บนภูเขา]
ความผิดศรารว่า ในครรชคุ่ห์ อภัยตาโรเกิดขึ้นใน
เรือนของราชกุศรษฐ์ เมื่ออิวาตโรคนี้เกิดขึ้นแล้ว สัตว์
ดีฉฉาน ตั้งต้นแต่แมงวันที่จนถึงผีอมตะก่อน, ถาดนันก็ ทิศ
และกรรมภรร ภายในเขาทั้งหมดคือเจ้าของเรือน, เพราะฉะนั้น
โรคนันจึงจับเศรษฐีและภริยาภายในเขาทั้งหมด สองสามีภรรยานั้น
โรคฤดูต้องแล้ว แดดอุตตรสียืนอยู่ ณ ที่ใกล้ มีเนินด้าน ๒ นอง
ด้วยน้ำตา พูดนูดว่า "พ่อเอ้ย เขาว่า เมื่อโรคนี้เกิดขึ้น,
ชนทั้งหลาย พังฝ่าร้อนหนีไปอัมนิอจิต ตัวเองไม่ต้องหวั่นไหวเร
ทั้ง ๒ พึงหนีไป (เสียโดยด่วน) มีชีวิตอยู่ จึงกลับมาอีกที พึงดู
เอาทรัพย์ ๔๐ โภคี ที่เราทั้ง ๒ ฝังเก็บไว้ในที่โน้นนี้แสนความมีชีวิต"
เขาฟังคำของมารดาและบิดานั้นแล้ว ร้องไห้ ไว้มารณนิค
กลัวต่ออภัยคือความตาย ทำลายฝ่าร้อนนี้ไปสู่อุโมงญา อยู่ในที่
นั่นสิ้น ๑๐ ปีแล้ว จึงกลับมาที่อยู่อาณมรรคบิท
[เขากลับมาบ้านเดิมไม่มีใครจำได้]
ครั้งนั้น ใคร ๆ จำเขาไม่ได้ เพราะความที่เขาไปในกาลหลัง