ปรัชโธค๒ - พระธรรมปิฏกฐจถูกแปล ภาค ๒ : หน้า 194/243

ปรัชโธค๒ - พระธรรมปิฏกฐจถูกแปล ภาค ๒ - หน้าที่ 192 ปลื้มใจจริง อุษาภานี้ได้เป็นที่พึ่งของเราอย่างสำคัญ" ดังนั้นแล้วใคร่วญ (ต่อไปอีก) ว่า "แม้ในกาลล่วงแล้ว อุษาภานี้ได้เคยเป็นที่พึ่งของเราหรือเปล่า? ตามระลึกไปตลอด ๘๕ อัคคาปะ; แต่เราแได้บคิดกับชายเหล่านั้น ปลงพระเดชนั้นเสียจากชีวิตใน ๘๘ อัคคาปะ, พระเดชนี้แลเห็นโทษมีประมาณเท่านั้นของเราแล้ว คิดว่า "น่าสงเวช อุษาภานี้ได้ทำกรรมหนักแล้ว" นางใคร่วญ (ต่อไป) ว่า "เราเชื่อท่องเที่ยวอยู่ในสงสาร เราได้เคยทำอุปกรณ์แก้กิพยบูรณะเป็นบุตรเลยหรือหนอ?" ได้ระลึกถึงภาพที่ครบ ๑๐๐ อันยิ่งกว่า ๘๘ อัคคาปะนั้น ก็ครำบว่า "ในอดตกภาพครบ ๑๐๐ เราเป็นมานพบริจาคแห่งพระเดชนั้น ได้ให้ชีวิตทนในสถานเป็นที่ปลอดจากชีวิตแห่งหนึ่ง น่าดีใจ เรากระทำอุปกรณ์แก่กิพยบูรณะของเรา" น้องอยู่ในเรือนนั้นเองกล่าวว่า "อย่าท่านใคร่วญดูให้วิตกยิ่งขึ้น." [พระเดชนิพนธ์] พระเดชนั้น ได้ดับเสียง (ของอุษาภานั้น) ด้วยโศตราถูอันเป็นทิพย์แล้ว ระลึกถึงอัคคาปะที่ครบ ๑๐๐ ให้สมอขึ้น แล้วเห็นความที่อุษาภานั้นได้ให้ชีวิตแก่กันในอดตกพันธ์ จึงคิดว่า "น่า ดีใจ อุษาภานี้ได้เคยทำอุปกรณ์แก่เรา" ดังนั้นแล้ว มีโบกบานกล่าวปัญหาในบรรร ๔ ผล ๕ แก่อุษาภานั้นในที่นี้นั้นเอง ได้ ๑. อุษาภาน สทธี เอกโโต ฑุวา แปลตามพุทธิชนะว่า เป็นโดยความเป็นอันเดียวกันกับบูรพ์ทั้งหลายเหล่านั้น