พระธัมมปทัฏฐกถาแปล ภาค ๒ : หน้า 206/243

ประโยค๔ - พระธัมมปทัฏฐกถาแปล ภาค ๒ - หน้าที่ 204 ดวงอีก เพราะเหตุนี้ จึงชื่อว่า เอกสาริ สรีรสันฐานดีดี ประเภทแห่งสีมิสเขียวเป็นต้นเป็นประกายดี ของจิต ย่อมไม่มี เพราะเหตุนี้ จึงชื่อว่า อสรสิ ถ้าค้อมาหุด๔ ชื่อว่า คุทธา, จิตนี้อาศัยหยักรูปเป็นปออยู่ เพราะเหตุนี้ จึงชื่อว่า คุทธาย สองบทว่า เย จิตติ ความว่า ชนเหล่าใดเหลาหนึ่ง คือเป็น บุรุษหรือสตรี เป็นคู่สัมพันธ์อรรถพจน์ เมื่อไม่ให้เลสที่ยังไม่เกิดให้ เกิดขึ้น ละเลสที่เกิดขึ้นแล้ว เพราะความฟื้นฟูแห่งสติ ชื่อว่า จักสำรวมจิต คือกิจทำให้สงบ ได้แก่ไม่พุ่งพ่วง บาบพระคาถาว่า โมภพิติ มารพนธนา ความว่า ชนเหล่า นั่นทั้งหมด ชื่อว่าพ้นนอกวัฏฏูอันเป็นไปในภูมิ ๓ อันบันวาเป็น เครื่องผูกแห่งมาร เพราะไม่มีเครื่องผูกอิสีส ในกลางบเทศก น พระภ์ในสงังรักจิตเณะ บรรลุตดปติ- ผลแล้ว ชนเหล่าอันนี้เป็นอันมาก ได้เป็นอริยบุคคลมีพระโสดาบัน เป็นต้นแล้ว เทวานได้สำเร็จประโยชน์แก่มหาชน ดังนี้แล้ว เรื่องพระภ์ในสงังรักจิตเณะ จบ. ๑. มหาจก์ ๔ คือ คีณ น้ำ ไฟ ลม ๒. อีกนัยหนึ่ง แปลว่า จิตอัศจัยมหฤดูนี้ คือทัยรูป