พระธัมมปทุฒอุคฉลับแปล ภาค ๒ - ความสำคัญของความไม่ประมาณ : หน้า 167/243

ประโยค๙ - พระธัมมปทุฒอุคฉลับแปล ภาค ๒ - หน้าid 165 ประมวลนั้น บัณฑิตทั้งหลายมีพระพุทธเจ้าเป็นต้น สรรเสริญ แล้ว เพราะว่าการบรรลุคุณสมซึ่งเป็นโลเกียและโลภุตตะเมฉ ทั้งหมด่อมมีได้ เพราะอาณาจักวาไม่ประมาณ" ดังนี้แล้ว ครัส พระคาถานี้ว่า "ท้าวมวส จะถึงความเป็นผู้ประเสริฐกว่าเทพา ทั้งหลาย เพราะความไม่ประมาณ; บัณฑิต ทั้งหลาย ย่อมสรเสริญความไม่ประมาณ, ความประมาณ อันท่านดีเดื่ยทุกเมื่อ." [แก่อรรถ] บรรดาบุหลันั้น กล่าวว่า อุปปมเทน คือ เพราะความไม่ ประมาณที่ทำไว้ ตั้งต้นแต่เมื่อวงภูมิในอดลาม. กล่าวว่า มวส เป็นต้น ความว่า มุมานพ ซึ่งปรากฏว่า "มวส" ในบัดนี้ ชื่อว่า ถึงความเป็นผู้เสร็จฐวทพาคทั้งหลาย เพราะความเป็นราชาแห่งเทพในโลกทั้ง ๒. กล่าวว่า ปัลสุตน ว่าว่า บัณฑิตตั้งหลายมีพระพุทธเจ้าเป็นต้น ย่อมชมเชย สรรเสริญความไม่ประมาณอย่างเดียว. ถามว่า "เพราะเหตุไร ?" วิสัชนว่า "เพราะความไม่ประมาณ เป็นเหตุให้ได้คุณวิเศษ ที่เป็นโลเกียและ โลภุตรทั้งหมด." บทพระคาถาว่า ปมโต ครทีตา สทา ความว่า ส่วนความ ประมาณ อันพระอธิษฐานัตดีเดย์ คืออินนานแล้ว เป็นนิตย์.