มโหสถบัณฑิต ตอนที่ ๑ (ศุภนิมิต) : หน้า 336/554

ม ธรระพี ประช มโหสถบัณฑิต ตอนที่ ๑ (ศุภนิมิต) วาทะของเจ้าลัทธิอื่นๆ ได้ ทรงทรมานพราหมณ์เจ้าทิฐิ มีกูฏ- ทันตพราหมณ์ และเวรัญชพราหมณ์ เป็นต้น ทรงกลับใจพวก ปริพาชก นักบวชนอกศาสนาให้หันกลับมานับถือพระรัตนตรัย ทรงทรมานอมนุษย์เช่นนาคหรือยักษ์ มีอาฬวกยักษ์ เป็นต้น ทรงเป็นครูของเหล่าพรหมและอรูปพรหม ด้วยพระปัญญาหา ประมาณมิได้ เมื่อได้เวลาอันสมควร พระบรมศาสดาก็เสด็จมา และ ตรัสถามว่า “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย บัดนี้พวกเธอนั่งสนทนาถึง เรื่องอะไรกันอยู่” เมื่อตัวแทนของภิกษุสงฆ์กราบทูลพระองค์แล้ว จึงตรัสว่า “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย มิใช่แต่ในบัดนี้เท่านั้น ที่พระ ตถาคตมีปัญญาหาประมาณมิได้ แม้ในอดีตกาลเมื่อญาณยังไม่ แก่กล้ายังบำเพ็ญบุรพจริยาเพื่อประโยชน์แก่พระโพธิญาณอยู่นั้น ก็เป็นผู้มีปัญญามากเหมือนกัน” จากนั้นพระองค์ทรงนำาเรื่องใน อดีตสมัยที่เสวยพระชาติเป็นมโหสถบัณฑิต ผู้กำลังบำเพ็ญ ปัญญาบารมีให้แก่รอบ มาตรัสเล่าให้เหล่าภิกษุสงฆ์ได้รับฟังกัน เรื่องมโหสถบัณฑิตแห่งมิถิลานครนี้ เป็นเรื่องที่ค่อนข้าง ยาว แต่มีเนื้อหาสาระที่น่ารู้น่าศึกษามาก เป็นเรื่องเกี่ยวกับการ ใช้ปัญญา และปฏิภาณอันเฉียบแหลมของพระบรมโพธิสัตว์ แม้บางครั้งจะตกอยู่ในสถานการณ์ที่คับขัน ขนาดเอาชีวิตเกือบ ไม่รอด แต่ท่านก็ยังมีจิตใจมั่นคง ใช้สติปัญญาเปลี่ยนวิกฤติมา