ธรรมะเพื่อประชา: มหาชนกับแก้วมณี : หน้า 420/554

ธรรมะเพื่อประช มโหสถบัณฑิต ตอนที่ ๑ ๑ ( ส น อ ง ราชกิจ) ៤១៩ ดังเช่นวันหนึ่ง มหาชนเห็นเงาของแก้วมณีเปล่งแสงสว่างไสว อยู่ในสระโบกขรณี จนเป็นที่อัศจรรย์ของมหาชนที่ลงไปอาบนํ้า เมื่อทุกคนมั่นใจว่า ในบริเวณนั้นต้องมีแก้วมณีอย่าง แน่นอน แต่ก็ไม่ทราบว่าอยู่ตรงไหน จึงกราบทูลพระราชาว่า มี แก้วมณีอยู่ในสระโบกขรณี พระราชาทรงเรียกเสนกะมาตรัส ถามว่า “ท่านอาจารย์ ได้ยินว่ามีมณีรัตนะอยู่ในสระโบกขรณี ทําอย่างไรจึงจะนําแก้วมณีนั้นขึ้นมาได้” เสนกะทูลว่า “ไม่ยาก เลยพระเจ้าข้า ควรให้ทหารช่วยกันวิดน้ำออกจากสระโบกขรณี จนหมด จะได้แก้วมณีตามพระราชประสงค์อย่างแน่นอน พระเจ้าข้า” พระราชาทรงสดับแล้ว รับสั่งให้เสนกะเป็นหัวหน้าใน การวิดน้ำออกจากสระให้หมดแต่ถึงแม้จะวิด จนหมดถึงพื้นแล้ว ก็ยังไม่พบแก้วมณี จึงให้เติมน้ำเข้าสระจนเต็ม เมื่อน้ำเต็มสระ โบกขรณี ความแวววาวของแก้วมณีก็ปรากฏอีก เสนกะอุตส่าห์ ให้วิดน้ำออกอีก ขุดลงไปจนถึงดินดาน ทำเช่นนี้ถึง ๓ ครั้ง ก็ ยังไม่พบแก้วมณี ทำให้เหนื่อยอ่อนไปตามๆ กัน หมดหวังใน แก้วมณีดวงนั้น พระราชาทรงเห็นไม่เป็นผล จึงตรัสเรียกมโหสถ บัณฑิตมาเข้าเฝ้า และทรงเล่าเรื่องแก้วมณีพลางตรัสถามว่า