มโหสถบัณฑิต ตอนที่ ๑ ๓: ปัญญาประเสริฐกว่าทรัพย์ : หน้า 436/554

ธรระพี ประช มโหสถบัณฑิต ตอนที่ ๑ ๓ (ปัญญา ประเสริฐกว่าทรัพย์) ๔๓๕ ได้นำเรื่องการโต้ตอบกันของบัณฑิตในสมัยก่อน ที่ท่านมีความ เห็นว่า แม้ขาดทรัพย์แต่ไม่ไร้ปัญญา ยังประเสริฐกว่าคนมี ทรัพย์แต่ไร้ปัญญาอย่างไร *เรื่องมีอยู่ว่า พระราชเทวีอุทุมพร ทรงรู้ว่าบัณฑิตทั้งสี่ สามารถตอบปริศนาธรรมของพระราชาได้เพราะมโหสถ แต่ ก็ได้ลาภสักการะเท่ากัน จึงกราบทูลพระราชาตามความเป็นจริง พระราชาดำริว่า ที่ผ่านมาก็แล้วกันไป ทรงมีพระราชประสงค์ จะทดลองปฏิภาณไหวพริบ แนวความคิดของบัณฑิตทั้งห้าว่า ใครจะแสดงความเห็นได้ถูกต้อง และถูกพระทัยมากกว่ากัน จึง คิดปัญหาอย่างหนึ่ง เรียกว่าสิริเมณฑกปัญหา ซึ่งเป็นปัญหา ระหว่างปัญญาและทรัพย์ว่า อะไรจะประเสริฐกว่ากัน เช้าวันหนึ่ง เมื่อบัณฑิตทั้งห้ามาเข้าเฝ้าตามปกติ พระ ราชาได้ตรัสกับเสนกะว่า “ท่านอาจารย์เสนกะ บรรดาคน ๒ พวก คือ คนสมบูรณ์ด้วยปัญญาแต่เสื่อมจากสิริ และคนมียศแต่ไร้ ปัญญา นักปราชญ์บัณฑิตยกย่องใครว่าประเสริฐกว่ากัน” เสนกะ กราบทูลเฉลยปัญหานั้นทันทีว่า “ข้าแต่พระจอมประชาราษฎร์ คนฉลาด และคนเขลา คนบริบูรณ์ด้วยศิลปะ และหาศิลปะมิได้ *มก. มโหสถบัณฑิต เล่ม ๒๓ หน้า ๓๗๐