ข้อความต้นฉบับในหน้า
ธรระพี ประช
มโหสถบัณฑิต ตอนที่ ๙ (ประลองปัญญา)
๔๐๓
เมื่อหุงเสร็จแล้ว ให้ท่านทั้งหลายบรรจุในภาชนะใหม่
ผูกด้วยด้ายประทับตรา อย่าให้หญิงหรือชายยกไป ให้กะเทย
ยกไปแทน ให้เดินถือไปนอกเส้นทาง เพียงเท่านี้ก็ได้ชื่อว่าละ
หนทางใหญ่ การหุงข้าวด้วยองค์ประกอบ ๔ อย่าง จึงเป็นอัน
สำเร็จ เมื่อชาวบ้านได้รับคำแนะนำ ต่างปีติเบิกบานใจ รีบจัดแจง
ตามที่มโหสถแนะนําทุกอย่าง พระราชาทอดพระเนตรเห็น
สิ่งของที่ชาวบ้านนามาแสดงจึงตรัสถามว่าปัญหานี้ใครเป็นคนแก้
ครั้นรู้ว่าเป็นมโหสถ ก็ทรงโปรดปรานมากยิ่งขึ้น
วันต่อมา พระราชาโปรดให้ส่งข่าวไปยังชาวบ้านอีก
เพื่อทดลองมโหสถบัณฑิตว่า พระราชาใคร่จะทรงเล่นชิงช้า
ห้อยด้วยเชือกทราย เนื่องจากเชือกทรายเก่าในราชสกุลขาด
เสียแล้ว จึงให้ชาวบ้านช่วยกันปั่นเชือกทรายเส้นหนึ่งมาถวาย
ถ้าส่งมาไม่ได้ จะปรับสินไหม ๑,๐๐๐ กหาปณะ
ชาวบ้านรับพระบัญชาจากพระราชา ก็รีบแจ้งมโหสถ
บัณฑิต มโหสถบัณฑิตคิดว่า “เรื่องนี้ต้องย้อนปัญหา เพราะตั้ง
แต่ไหนแต่ไรมา ไม่เคยมีชิงช้าที่ทำด้วยเชือกทราย” ได้ปรึกษา
ชาวบ้านว่า ให้ตัวแทนชาวบ้านสองสามคน เดินเข้าไปในพระ
ราชนิเวศน์ และกราบทูลพระราชาว่า “ข้าแต่สมมติเทพ
ชาวบ้านไม่รู้ว่า ต้องการขนาดของเชือกทรายเล็กหรือใหญ่เท่าไร
ขอสมมติเทพโปรดให้ส่งท่อนเชือกทรายเส้นเก่าสักคืบหนึ่งหรือ