มโหสถบัณฑิตตอนที่ 10: การสนทนากับพระราชา : หน้า 413/554

ม ธรรมะเพื่อประชา มโหสถบัณฑิต ตอนที่ ๑๐ (ต้อนรับบัณฑิตใหม่) ๔๑๒ เมื่อได้รับคำยืนยันจาก พระราชาเช่นนั้น ก็ทูลต่อไปว่า “พระองค์พระราชทานข่าวไปว่า ให้ข้าพระบาทส่งม้าอัสดรหรือ ม้าประเสริฐกว่าม้าสามัญมาถวายไม่ใช่หรือพระเจ้าข้า” ครั้น กราบทูลดังนี้แล้ว ก็สั่งให้บริวารจูงลาเข้ามาข้างใน และกราบทูล ถามว่า “ลาตัวนี้ราคาเท่าไร พระเจ้าข้า” พระราชาตรัสตอบว่า “ถ้ามันมีอุปการะมาก ราคาของ มันอย่างมากก็เพียง 4 กหาปณะ” มโหสถทูลถามต่อไปว่า “ก็ ม้าอัสดรอาศัยลานี้เกิดในท้องนางม้าสามัญหรือนางลาซึ่งเป็น แม่ม้าอาชาไนย ราคาเท่าไรเล่า พระเจ้าข้า” ครั้นพระราชา ตรัสตอบว่า “หาค่ามิได้เลย บัณฑิต” เมื่อได้ฟังคําตอบเช่นนั้น มโหสถจึงย้อนความเดิมว่า “ข้าแต่พระราชาผู้ประเสริฐ ถ้าพระองค์ทรงสำคัญอย่างนี้ว่า บิดาประเสริฐกว่าบุตรในทุกสถาน ลาของพระองค์นี้ก็ประเสริฐ กว่าม้าอัสดร เพราะลาเป็นพ่อของม้าอัสดร ขอพระองค์จงทรง รับลานั้นไว้เถิด แต่หากม้าอัสดรซึ่งเป็นลูกจะอุดมกว่าลาทั้งหลาย พระองค์ก็จงทรงรับม้าอัสดรนั้นไว้และถ้าพระองค์ยังทรงยืนยันว่า บิดาประเสริฐกว่าบุตรทั้งหลาย ขอได้ทรงรับบิดาของข้า พระองค์ไว้ ถ้าบุตรอาจประเสริฐกว่าบิดาได้ ขอได้ทรงรับข้า พระองค์ไว้ เพื่อประโยชน์แก่พระองค์เถิด พระเจ้าข้า”