ข้อความต้นฉบับในหน้า
ธรรมะเพื่อประช
มโหสถบัณฑิต ตอนที่ ๑ ๒ (ไขปริศนา)
៤២៩
ประทับอยู่ที่ใดนานเป็นพิเศษ” พระนางอุทุมพรตรัสตอบว่า
“เมื่อวานนี้พระราชาได้เสด็จเดินไปเดินมาในปราสาท และได้
ทอดพระเนตรที่ช่องพระแกลเป็นเวลานาน”
มโหสถคิดว่า พระราชาจะต้องทอดพระเนตรเห็นอะไร
สักอย่างเป็นแน่ จึงเดินออกไปสํารวจบริเวณนั้น ก็พบแพะและ
สุนัขที่มีความสนิทสนมต่อกันเป็นพิเศษ มโหสถยืนพิจารณาสัตว์
ทั้งสองอยู่ครู่หนึ่ง ก็เข้าใจแจ่มแจ้งตั้งแต่ต้นจนจบถึงปัญหาของ
พระราชา และจับเค้าความเป็นมาของแพะ และสุนัขได้อีกด้วย
ความเป็นมาของสัตว์ทั้งสองมีอยู่ว่า วันหนึ่งแพะตัวนั้น
ได้แอบเข้าไปกินหญ้าในโรงช้าง ทำให้ถูกตีจนหลังแอ่นได้รับ
ความเจ็บปวดเป็นอย่างมาก จึงหลบหนีไปนอนใกล้พระราช
คฤหาสน์ วันเดียวกันนั้นเอง สุนัขซึ่งปกติทุกวันมันจะกินเฉพาะ
กระดูกที่ห้องเครื่องหลวงจนอ้วนพี แต่วันนั้นทนกลิ่นปลา และ
เนื้อไม่ไหว จึงได้แอบเข้าไปกินเนื้อเหล่านั้น จนพ่อครัวมาพบเข้า
ก็ถูกไล่ตีด้วยท่อนไม้ จึงหลบหนีเข้าไปซ่อนในที่แห่งเดียวกันกับ
แพะตัวนั้น
เมื่อทั้งสองมาเจอกัน ต่างปรับทุกข์กัน ในที่สุดเจ้าแพะ
ออกอุบายว่า “ท่านเป็นสัตว์ไม่กินหญ้าจึงไม่เป็นที่สงสัยของ
ควาญช้าง ฉะนั้น ท่านต้องเข้าไปในโรงช้าง ฉวยโอกาสคาบ
หญ้ามาให้ฉันเถิด ส่วนตัวฉันเองเป็นสัตว์ไม่กินเนื้อ จึงไม่เป็นที่