บทเรียนจากมโหสถบัณฑิต ตอนที่ 5 : หน้า 380/554

ธรระพี ประช มโหสถบัณฑิต ตอนที่ 5 (ผู้ผดุงความยุติธรรม) ๓๗๕ ชานาญเรื่องกลิ่นมาสูดดม เพื่อพิสูจน์ว่าเครื่องประดับนี้เป็น กลิ่นอะไร เมื่อผู้ชำนาญพิสูจน์กลิ่น ก็รู้ได้ทันทีว่า เป็นกลิ่นดอก ประยงค์ จึงรายงานมโหสถบัณฑิต จากนั้นมโหสถบัณฑิตได้ ชักใช้ไล่เลียง จนหญิงวัยรุ่นยอมรับว่าตนเป็นคนขโมย เหตุที่ท่า ไปเพราะความโลภอยากได้เครื่องประดับนั่นเอง จากนั้นมโหสถให้หญิงวัยรุ่นกล่าวขอโทษหญิงที่เป็น เจ้าของ จะได้ไม่มีเวรไม่มีกรรมต่อกัน พร้อมทั้งให้โอวาทว่า “ให้ยินดีในสิ่งที่ตัวเองได้ พอใจในสิ่งที่ตัวเองมี จะได้สบายใจ ไม่ทุกข์ร้อนใจในภายหลัง อย่าเป็นคนลักขโมย เพราะจะนำไป สู่เปรตวิสัย ไปสู่อบายภูมิ ควรแสวงหาทรัพย์สมบัติมาด้วย ความซื่อสัตย์สุจริต ทำด้วยหยาดเหงื่อแรงกาย และความ สามารถของตน จะได้มากหรือน้อยก็มีความสันโดษพอใจ ดีกว่า ได้มาเพราะความไม่สุจริต” เมื่อสั่งสอนแล้วก็ปล่อยตัวนางไป นี่เป็นตอนหนึ่งในการทำหน้าที่ วินิจฉัยอรรถคดีอย่าง ชาญฉลาดของมโหสถบัณฑิต เป็นต้นแบบที่เราควรศึกษาไว้ ฝึก เป็นผู้รู้จักคิด รู้จักแก้ไขปัญหาด้วยปัญญา เพราะต่อไปพวกเรา จะต้องเป็นที่พึ่งให้กับคนอื่น หลังจากที่เรามีที่พึ่งให้กับตนแล้ว ให้หมั่นเจริญสมาธิภาวนาเพื่อเราจะได้มีปัญญาบริสุทธิ์กันทุกคน