มโหสถบัณฑิต ตอนที่ ๗ (ยอดนักสังเกต) : หน้า 388/554

ธรระพี ประช มโหสถบัณฑิต ตอนที่ ๗ (ยอดนักสังเกต) ๓๘๗ ปลายหนัก” มหาชนตอบว่า “โคนหนัก” จึงกล่าวว่า “ถ้าเช่นนั้น ด้านที่จมลงก่อนเป็นโคน ส่วนด้านที่เป็นปลายจมทีหลัง” ชาว บ้านดีใจมากที่จะไม่ถูกปรับ รีบส่งข่าวกราบทูลพระราชา ต่อมา พระเจ้าวิเทหราชให้นำกระโหลกศีรษะ ๒ กระโหลก คือ ของ หญิงและของชาย แล้วส่งไปให้ชาวบ้านท่านายว่า ศีรษะอันไหน เป็นหญิง อันไหนเป็นชาย ถ้าหากไม่รู้จะถูกปรับ 9,000 กหาปณะ ชาวบ้านไม่รู้จึงมาถามมโหสถ มโหสถเห็นเท่านั้นก็รู้ได้ทันที เพราะท่านสังเกตแสกกระโหลกศีรษะ กระโหลกศีรษะของ ผู้ชายจะมีแสกตรง แสกกระโหลกศีรษะของหญิงจะคดเล็กน้อย ฝ่ายชาวบ้านได้ส่งข่าวกราบทูลพระราชาเมื่อตอบถูกจึงไม่ถูกปรับ วันต่อมา พระเจ้าวิเทหราชให้นำงูสองตัวส่งไปให้ชาว บ้านทำนายว่า ตัวไหนเป็นตัวผู้ ตัวไหนเป็นตัวเมีย ชาวบ้านไม่รู้ จึงถามมโหสถบัณฑิต ทันทีทีมโหสถเห็นก็รู้ว่า หางของงูตัวผู้ ใหญ่กว่า ส่วนหางของงูตัวเมียเรียวเล็กกว่า หัวของงูตัวผู้ ใหญ่กว่าของงูตัวเมีย นัยน์ตาของงูตัวผู้ ใหญ่กว่านัยน์ตาของ งูตัวเมีย ลวดลายของงูตัวผู้ติดต่อกัน ส่วนลวดลายของงูตัว เมียขาดเป็นห้วงๆ ครั้นพระราชาได้สดับเช่นนั้น ทรงชื่นชมโสมนัสในความ เป็นผู้มีสติปัญญาอันเฉียบแหลมของมโหสถ จึงตัดสินพระทัยว่า