ข้อความต้นฉบับในหน้า
ธรรมะเพื่อประช
มโหสถบัณฑิต ตอนที่ ๑ ๔ (คู่ครองในอุดมคติ)
៤៤៥
กระท่อมหลังเล็ก ก็เหมือนอยู่ในวิมานเมืองสวรรค์ หากไม่ครบ
บริบูรณ์ทั้ง ๔ ประการ ขอเพียงได้หญิงที่มีคุณสมบัติอย่างใด
อย่างหนึ่ง ก็ยังคงเป็นคู่ครองที่ดีของฝ่ายชายได้”
นอกจากนี้ มโหสถยังได้กล่าวเสริมไว้ว่า “การที่เอา
ความรักไปวางไว้ที่ความดี จะทำให้ความรักนั้นยืนนาน ความรัก
อย่างนี้จะหมดไปต่อเมื่อคู่ครองหมดความดี คนที่มีอัธยาศัยดี
แม้ชีวิตร่างกายจะแตกดับเป็นเถ้าผงธุลีไปแล้วความดีก็ยังไม่หมด
เมื่อความดียังไม่หมดความรักก็ยังคงอยู่ แต่หากเอาความดีไป
ไว้ตรงที่ความรัก ความยืนยาวของความรักชนิดนี้มีน้อยนิด
เพราะรักกับซังอยู่ใกล้กันมาก คู่ครองที่เอาความดีไปไว้ที่รัก
เห็นอะไรก็ดีไปหมดในยามรัก เมื่ออยู่ร่วมกันได้ไม่นาน ก็มักจะ
มีเรื่องระหองระแหงกัน สุดทางรักชนิดนี้คือหย่าร้าง ต่างคน
ต่างไปตามวิถีชีวิตของตน”
เมื่อมโหสถสาธยายให้เหตุผลเช่นนั้นแล้ว จึงกราบทูล
ลากลับไปที่พัก เพื่อแสวงหาสตรีในอุดมคติมาเป็นคู่ครอง
ท่านได้ปลอมตัวเป็นนายช่างชุนผ้า มีกระเป๋าเครื่องมือในการ
เย็บปักถักร้อย พร้อมด้วยกระเป๋าหนังที่จุเงิน 9,000 กหาปณะ
และผ้าสาฎกเนื้อดีผืนหนึ่ง จากนั้นได้เดินทางออกนอกเมืองไป
ตามลำพัง มุ่งหน้าไปทางทิศเหนือ เปลี่ยนชื่อตนเองเป็นชื่อ
โสมทัต