มโหสถบัณฑิต ตอนที่ ๑๗ (ความจริงปรากฏ) : หน้า 471/554

ธรรมะ ประชา มโหสถบัณฑิต ตอนที่ ๑๗ (ความจริงปรากฏ) ๔๗๐ มโหสถรู้ว่าตัวเองได้รับอภัยโทษทั้งๆ ที่ไม่ได้มีโทษอะไร ก็ปรากฏตัวต่อหน้าอำมาตย์ที่มาตามหา ขณะนั้นเอง อำมาตย์ ที่เป็นลูกศิษย์ของเสนกะ ได้พูดเหน็บแนมมโหสถว่า ท่านบัณฑิต ค่าของอาจารย์เสนกะเห็นจะเป็นจริง เพราะเมื่อยศของท่านเสื่อม แม้ท่านมีปัญญามากถึงปานนี้ยังไม่สามารถจะทําที่พึ่งแก่ตัวเองได้ บัดนี้ท่านมีร่างกายเปรอะเปื้อนด้วยดินเหนียว นุ่งเสื้อผ้าเก่าๆ ทำตนประหนึ่งผู้ไร้ที่พักพิง มโหสถรู้ว่าอามาตย์คนนี้ไร้ปัญญา ไม่รู้จุดประสงค์ของ ท่าน จึงกล่าวตอบโต้ไปว่า “เจ้าคนโง่เอ๋ย เราประสงค์จะทำยศ นั้นให้เป็นปกติด้วยปัญญาของเราอีก จึงทำเช่นนี้ เรายังความ สุขให้เจริญด้วยความทุกข์ คอยพิจารณาเวลาที่สมควรและ ไม่สมควร เรารู้จักกาลที่ควร องอาจเหมือนราชสีห์ที่นอนพัก บนพื้นมโนศิลา ท่านจะเห็นเราประสบความสําเร็จด้วยปัญญา นั้นอีก” ฝ่ายอำมาตย์ซึ่งเคยรับใช้ใกล้ชิดมโหสถมาก่อน ได้แจ้ง ความเป็นไปที่เกิดขึ้นในราชสำนัก โดยเฉพาะเทพปัญหาที่แม้ อาจารย์ทั้งสี่ก็แก้ไม่ได้ จึงจําเป็นต้องเรียกหาท่านบัณฑิต กระทั่ง ชาวเมืองทั้งหลายต่างห่วงหาอาลัยในตัวท่านยิ่งนัก ประหนึ่งลูก น้อยสุดที่รักได้พลัดพรากจากบิดามารดา ฉะนั้น ขอให้ท่านเร่ง รุดกลับเข้าเมืองเถิด