ร่องรอยธรรมภายในคัมภีร์ภาษากนตรภาษากนาริและภาษาสันสกฤต : หน้า 20/374

หลังสมัยพุทธกาลเป็นที่เชื่อว่าพระธรรมคำสอนได้รับการถ่ายทอดด้วยบุรปะรัง พระสงฆ์สาวกผู้ทรงจำพระวินัยได้เดินทางไปในแนวแคว้นต่างๆ เพื่อเผยแผ่พระธรรม จวบจนกระทั่งพุทธศตวรรษที่ 5-6 จึงเริ่มปรากฏหลักฐานทางโบราณคดี แสดงให้เห็นถึงการบันทึกพระธรรมคำสอนเป็นลายลักษณ์อักษร อันได้แก่คัมภีร์เปลือกไม้เบิร์ชที่พบในแถบคันธาระ การค้นหาหลอร่องรอยวิชาธรรมภายในคำสอนดังเดิม จึงเริ่มต้นจากการศึกษาคัมภีร์บันทึกคำสอนที่สูบทอดจากพุทธกาลมาถึงยุคที่สร้างคัมภีร์รัน เมื่อพระพุทธศาสนาเผยแผ่มาถึงสุวรรณภูมิ หลักฐานทางโบราณคดีชี้ให้เห็นการมาถึงของพระพุทธศาสนานิกายในต่างๆ ตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 11-12 หลักคำสอนของนิกายนต่างๆ ในอดีตได้รับผสมผสานอยู่ในดินแดนนี้อย่างกลมกลืน ร่องรอยวิชาธรรมภายในคัมภีร์อาจค้นคว้าได้จากคัมภีร์ที่เขียนด้วยอักษรท้องถิ่น เช่นอักษรขอม อักษรธรรมและอักษรขแมร์ โดยเฉพาะคัมภีร์ที่บันทึกคำสอน การปฏิบัติ สามารถวานาที่เก็บรักษาไว้ในอารามต่างๆ บทที่ 1 ร่องรอยธรรมภายในคัมภีร์ภาษากนตรภาษากนาริและภาษาสันสกฤต | 19