วิญญาณขันธ์และการภาวนา : หน้า 260/374

ไปประทำบาปนั้นมีเล วีญาณขันธ์แจก ดิน น้ำ ลม ไฟให้ไป กระทำบาปนันคือวา วีญาณขันธ์ด้วยเสียดังอันกนอนหลับ อยู่แล ชื่อว่าวิญญาณขันธ์ทั้งหมดก็ได้ปลาไฟอนลูกอันนั้นแล รูป ร่างเรานี่เป็นดังเรือน ตัวเรานี่เป็นดังเจ้เรือน ได้พึงแกกันไปมา ดังอั้น จำได้ในนั้นในบก แล เหตุว่ารูปนั้นนี้แล ครั้นหายไปได้ มีแต่ลมอไฟกับทั้งดวงจิต... 134 และคัมภีร์วivreพันธะกล่าวถึงวิญญาณขันธ์ว่า วิญญาณขันธ์นี้คืออากาศ บกดิน น้ำ ลมอันเดินเทียว ไปมาหาพยาบาล ครั้นวาพบพยาบาลแล้วก็วาดน้ำ ลม ไฟนั้นให้แก่พยาบาลนั้นแล ครั้นว่ารู้ว่า ดิน น้ำ ไฟ ลม แล้ว ก็รู้จักอากาศแล... อนว่าพระพุทธเจ้าและพระปัจเจกโพธิเจ้า และอรหันต์เจ้า เข้าสู่พบนั่งสี่พระองค์นั้น เจ้าได้จากอ้อน หามบีได้แล เทียมอภาวนาแต่วิญญาณขันธ์คืออากาศโรร สัมมาจิตนั้นแล 135 ส่วนคัมภีร์พุทธرانกันว่าเรื่อง “ประจุ่ง” 136 หรือปฏิสธตุ้ง 4 หรือ จตุฏิตโวว่าร ส่วนครั้นว่าประจุ่งแล้วให้เอาจิตนึกผูกเอานิพพานเป็น อารมณ์กินเป็นอาหารต่างข้าวถิด แล้วว่าดังนี้ไปรจ๋อนใดๆ อย่า มาเบียดเบียนๆ จักไปสู่นิพพานแล จตุฏิต แรองั้งสิ้นนี้รักษาร่าง เราไว้ให้เวียนเกิดเวียนตายั้น มันออกนับไปอยู่นอกฟ้าจักรวาล ผุนแล้ว ตัวเราจึงได้พ้นจากทุกข์ทั้งปวงแล เหตุว่าจตุฏฏุติปานได้ บทที่ 5 สมถ ภาวนาและธรรมภายในคำภีร์อธิบายธรรม | 259