หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์มหาภารฺ : หน้า 63/374

หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์มหาภารฺ 1 ฉบับรวมงานวิจัยโดยอ๋อ ทั้ง 6 ขั้นหลังเป็นขั้นที่มีข้อความธรรมภายในกล่าวถึงการ “เข้าไปสู่ธรรมจุต” ดังนี้ พระสูตรนี้ได้ดับและอนุโมทนาแล้ว ด้วยเหตุนี้ เราจึงได้บรรลุพระโพธิญาณพร้อมด้วยพระธรรมภาย128 อีกข้อความหนึ่งมีว่า องค์ในการเข้าไปสู่ธรรมจุตต้องเข้าไปในภายใน อันเป็นตำแหน่งพระสฤษฏีเปรียบด้วยอัตภาพแห่งธรรมอันล้ำลึกซึ่งประดิษฐานดีแล้ว และ ณ ที่นี้จะพึงเห็นพระศากยมุณีชินเจ้าทรงประกาศพระสูตรนี้อยู่อัตด้วยพระสุรเสียงที่พระองค์ใจภายในกลางพระสูตรนั่น129 การตรัสพระโพธิญาณพร้อมด้วยพระธรรมภายในนั้น บ่งบอกว่าธรรมภายเป็นองค์ประกอบหนึ่งในการตรัสพระโพธิญาณ ตรงกับหลักการของวิชชาธรรมภายในที่ว่า ธรรมภายในคือกายแห่งการตรัสรู้ธรรม และการเข้าถึงธรรมภายในมีความจำเป็นต่อการตรัสพระโพธิญาณ ส่วนข้อความยืนยันการเข้าถึงธรรมธาตุนั้น ดูจะเป็นการจำลองประสบการณ์ภายในออกมากกว่า โดยการอุปมาว่าพระสฤฏุเปรียบเสมือน “อัตภาพแห่งธรรมอันล้ำลึก” และการเข้าไปใน “ภายใน” คือการไปสู่จุดที่พระสฤฏุนันตั้งอยู่ ซึ่งในที่สุดเมื่อเข้าไปภายในจุดที่พระสฤฏุตั้งอยู่แล้ว จะได้พบพระศากยมุณีทรงแสดงธรรมอยู่ภายในพระสูตรนั่น