การศึกษาคัมภีร์พระพุทธศาสนาในเอเชียกลาง : หน้า 22/374

ออกสู่ดินแดนเอเชียกลางและโดยกาลเวลาค้นคว้าก็เป็นแหล่งสะสมแนวความคิดหลากสายหลายปายนิยมของพระพุทธศาสนาด้วย จากหลักฐานทางโบราณคดีพบว่าภาษาที่ใช้ในคัมภีร์ราวดินแดนค้นคว้าระยะและเขียนกลางส่วนใหญ่อีกภาษาที่ใช้ในเอเชียกลางพบเฉพาะบางพื้นที่ คัมภีร์พระพุทธศาสนาบับเขียนเป็นภาษาคนธรรและภาษาสันสกฤตที่มีความเก่าแก่บับอายุของวัตถุคัมภีร์นั้น ปัจจุบันได้แก่กลุ่มคัมภีร์ที่เขียนบนเปลือไม้เบื้อง ซึ่งส่วนใหญ่อคดหรือทำขึ้นเมื่อ 2,000 ปีที่แล้วในยุคที่ค้นธรรและแทบเอเชียกลางเจริญรุ่งเรืองที่สุดทางพระพุทธศาสนา ข้อมูลร่องรอยวิชชาธรรมกายได้จากการค้นคว้าคัมภีร์ดังกล่าว ซึ่งบางส่วนถอดความและพิมพ์เนื้อหาเผยแพร่แล้ว และบางส่วนได้จากต้นฉบับคัมภีร์ซึ่งยังไม่ตีพิมพ์ ตัวคัมภีร์ที่กล่าวถึงนี้ได้จากแหล่งค้นพบที่สำคัญได้แก่ ขัดดามา บามิยัน บาจาร์ กิลกิต และแบคเทรียนในดินแดนค้นธรรโบราณ และจาก โขตาน เทอร์ฟาน คิสลิ และกุซาในเอเชียกลาง จากการสำรวจเนื้อหา คัมภีร์แหล่งข้อมูลในขั้นต้น พบคัมภีร์มีคำว่า “ธรรมาย” หรือมิเนื้อความสอดคล้องในบางแม้มุ่งกับวิชชาธรรมกายจำนวนหนึ่ง ดังจะได้แสดงตัวอย่างบางส่วนดังนี้ คัมภีร์นิทเทสภาษาคานธร คัมภีร์นิทเทสเป็นคัมภีร์ประเภทหนึ่งที่อธิบายศัพท์หรือข้อควาามในพระสูตรหรือคัมภีร์หลักอีกที คัมภีร์นิทเทสสถาบันธิฉบับนี้เน้นอยู่ในฐานะว่ามาจากอัดทาหรืออาจมาจากปกิสรัตน์ มีอายุราว พ.ศ. 553-573 ส่วนคัมภีร์ที่นำมาขยายความมีเนื้อความบางส่วนตรงกับพระไตรปิฏกบลี