นิมิตความสว่างในการปฏิบัติสมาธิ : หน้า 276/374

นิมิตความสว่าง การปฏิบัติสมาธิภาวนาที่ประสบความสำเร็จอาจรับรู้ได้ด้วยความสว่างภายใน ทางคัมภีร์อรรถธรรมผลการปฏิบัติในขั้นโลกลักหรือขั้นปริมาตจะปรากฏความสว่างขนาดต่างๆ กัน กล่าวคือความสว่างขณะห้อยเป็นชั้นโสตบั้น ความสว่างขณะดาวจะเป็นชั้นสุกทาคามิ ความสว่างขณะดวงดาวจันทร์เป็นชั้นอนาคาโม andความสว่างขณะดาวอาทิตย์จะเป็นชั้นอรหันต์ จะขยายตัวอย่างข้อคความที่ชัดเจนจากคัมภีร์พุทธบรรพ์ดังนี้ ไฟกองหนึ่งเท่าหิ่งห้อยเมื่อตายให้รินถือเอาได้ ครับว่าถือเอาแล้วไปดนรกเคล แน่นว่าวันกระทำบาปเท่าใด ก็ไปได้ไปนรกเลย อันนี้ชื่อว่าโสดายังจักเวียนไปมาในชั้นฟ้าแล ชั้นอนาคตได้เด็ดชาติจึงจำได้ถึงนิรพาน กองหนึ่งแลเห็นเท่าดาวร่วงในฟ้า ไฟกองหนึ่งประเสริฐดีนัก เมื่อจนกตายให้รินถือเอาไว้ เอาไว้ให้ได้ไปเกิดเป็นพรหม แล้วจึงลงมาเกิดเป็นอินทร์ ยังสามชาติถึงจำได้ถึงนิรพาน อันนี้ชื่อว่าสภาพาโล เพราะว่าได้ฟ่อส่งในอารมณนั้นและไฟกองหนึ่งแลเห็นเท่าพระจันทร์ เมื่อวันเพ็ญ ไฟกองหนึ่งยังตัวนั้นได้เห็นถึงชั้นพรหมและชั้นดิน แลรุ่งเรืองโคตรงาน เมื่อจนกตายให้รินถือเอาให้ดีค่อยเรื่องขึ้นไปสู่นิพพาน อันนี้ชื่อว่าอนาคาแล... ไฟกองหนึ่งแลเห็นดังพระอาทิตย์รุ่งเรืองงามยิ่งกว่าไฟทั้งหลาย ครับเมื่อจนเราจักตายให้ถือเอาได้ ถึงพระนิพพานเทียวพลันนักแล