ฝ่ายดีฝ่ายชั่วในมนุษย์และธรรมในคัมภีร์ : หน้า 256/374

ฝ่ายดีฝ่ายชั่วอยู่ในนี้สร้าง อยู่ในกลางดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายมนุษย์นั้น ติดต่ออยู่ในกลางนั้น ทำบาปบาปก็ไปติดต่ออยู่กลางดวงนั่น ทำบุญดูดงบุญก็ไปติดต่ออยู่กลางนั้น125 ส่วนในทางคัมภีร์อธิบายธรรมก็คือว่านมนุษย์ระคนด้วยส่วนของบาปหรือมีโอกาสถูกชักนำจากบาป สิ่งนี้เกิดมกับมนุษย์ตั้งแต่หลังปฏิสนธิและพัฒนาขึ้นเป็นร่างกายโดยแสดงไในคัมภีร์บังระหว่างธารนอกกะได้ปัจจัยของบิดามารดาแล้ว ฝ่ายกุศลธรรมมาช่วยสร้างรูปร่างส่วน และสัตว์รฝ่ายอุคุตธรรมมาช่วยสร้างสองส่วน รวมทั้งสิ้นเป็นหกส่วนหวัตถุตคือจักขุวัตถุตูฎู มนุวัตถุตูฎู ชิวาหวัตถุตูฎู กายวัตถุตูฎู และจิตวัตถุ ทั้งหมดนี้เป็นส่วนภายในที่พร้อมจะรับสิ่งที่มาประทบหรือสัมผัสจากส่วนภายนอก อันได้แก่ รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส และธรรมารมณ์ต่างๆ เกิดเป็นปัจจัยสาเหตุซึ้งนำให้บุคคลกระทำต่างๆ นานนั่นเอง สัตว์นรกมาช่วยแปลงรูปร่างเราเป็นสีถ่านอึดอุดธรรม ชาวนรกมาช่วยแปลงรูปร่างเรานี้แล เป็นสีถ่านอึดอุดธรรมมันแล บาปสองบุญเป็นสีเป็นถั่วนหก เขาช่วยแปลงกระทำรูปร่างเรานี้แล... อันว่าตัวนี้คือวัดทกุอันนันกลาวมา นี้แล มาแปลงให้บังเกิดนี้แล... จักขุวัตถูให้บังเกิดเป็นตาแล โสตวัตถุให้บังเกิดเป็นหูแล มาแต่ตัวนี้คือว่าตาถูกอันนั้นกล้าวมา นี้แล มาแปลงให้นับนี้แล... จักขุวัตถุให้บังเกิดเป็นตาแล โสตวัตถุให้บังเกิดเป็นหูแล มาแต่ตัวนี้คือว่าตาถูกอันนั้นกล้าวมา นี้แล มาแปลงให้นับนี้แล... จักขุวัตถุให้บังเกิดเป็นตาแล โสตวัตถุให้บังเกิดเป็นหูแล มาแต่ตัวนี้คือว่าตาถูกอันนั้นกล้าวมา นี้แล มาแปลงให้นับนี้แล... จักขุวัตถุให้บังเกิดเป็นตาแล โสตวัตถุให้บังเกิดเป็นหูแล มาแต่ตัวนี้คือว่าตาถูกอันนั้นกล้าวมา นี้แล มาแปลงให้นับนี้แล... จักขุวัตถุให้บังเกิดเป็นตาแล โสตวัตถุให้บังเกิดเป็นหูแล วิญญาณวัตถุให้บังเกิดเป็นจิตใจแล126 บทที่ 5 สมาธิวะนและธรรมภายในคัมภีร์อธิบาย | 255