พระธรรมปทุมจิตกถาแปล ภาค ๓ : หน้า 121/254

ประโยค - พระธรรมปทุมจิตกถาแปล ภาค ๓ - หน้าที่ 119 อัศจรรย์ คือ รกะ โทะทะ และโมนะ จึงถึงทุกนี้ การที่พวกเธอตัดป่านเสีย ควร พวกเธอจักเป็นผู้หมดทุกข์ได้ด้วยอาการอย่างนั้น" แล้วได้ทรงภูมิปัญญาคาหลักนี้ว่า :- "ท่านทั้งหลายจงตัดกะลุดุจดวงไฟ อย่าตัดต้นไม้, ภัยยอดเกิดแต่กะลุดุจดวงไฟ ภิญฑุ้งหลาย ท่าน ทั้งหลาย จงตัดกะลุดุจดวงไฟ และดูหมู้มไม้ตั้งอยู่ ในป่าแล้ว เป็นผู้ไม่มีกะลุดุจดวงไฟเกิด; เพราะ กะลุดุจดวงไมตั้งอยู่ในป่า ถึงมีประมาณนิดหน่อย ของนรชน ยังไม่ขาดในนรีทั้งหลายเพียงใด, เขาเป็นเหมือนลูกโคที่ยังกินน้ำนม มีปฏิพันธะใน มาตรด่านั้น" [แก้.id] บรรดาเปล่านั่น กล่าวว่า มา รุกฆ์ ความว่า เมื่อองค์พระศาสดา ตรัสว่า "ท่านทั้งหลายจงตัดป่า ภิญฑุ้งนั่นผู้บังคับไม่มากนะ ความคิดในความเป็นผู้ใดจะตัดดั้นไม่ว่าจะ" พระศาสดา ย่อมให้พวกเรืื่อมิดเป็นต้นตัดป่า;" เมื่อเป็นเช่นนั้น พระศาสดา เมื่อจะทรงห้ามภิญฑุ้งนั่นว่า "เราพูดคำนั้น หมายเอาป่า คือกิเลส มีจะเป็นต้น (ต่างหาก), มีได้พูดหมายเอาต้นไม้ จึงตรัสว่า "อย่าตัดดั้นไม้." บทว่า วันโต ความว่า ภัยแต่สัตว์ร้ายมีสีจะเป็นต้น ย่อมเกิด จากป่า ตามปกติ ฉันใด; แม้ถิยะชาติเป็นต้น ย่อมเกิดจากป่า คือสัส