เรื่องพ่อค้ามีทรัพย์มาก : หน้า 128/254

ประโยค - พระอธิษฐานฎอแปล ภาค ๓ - หน้าที่ 126 ๒. เรื่องพ่อค้ามีทรัพย์มาก*[๒๒๒]* [ข้อความเบื้องต้น] พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในพระเทศวัน ทรงปรารถนาพ้ออัง มีทรัพย์มาก ตรัสพระธรรมเทนนี้ว่า “อิอ วสุส” เป็นต้น. [พ่อค้ามิทราบความตายที่จะมาถึงตน] ดังได้สดม ภ่อค้ามนั้นบรรทุกผ้าสังย้อมด้วยดอกคำ จนเต็ม เกวียน ๕๐๐ เล่ม จากกรุงพุทธาเสี้ยนแล้ว มาส่งสวสดดีเพื่อค้าขาย. เขาถึงฝั่งแม่น้ำแล้ว คิดว่า “พรุ่งนี้ เราจะจัก้ก้ามแม่น้ำ” ปลด เกวียนแล้วพักอยู่ที่ฝั่งนั้นนานแส. ตอนกลางคืน มาหามเช้าขึ้นแล้ว ยังฝนให้ตก แม่น้ำเต็มด้วยน้ำไหลรรอจุดด ๓ วัน. ถึงในพระนคร พวกชนก็กเล่นนักรบกันตลอด ๓ วัน. ก็ด้วผ้าผชงย้อมด้วยดอกคำ ไม่มี. พ่อค้ามิคิดว่า “เรามาสู้ที่ไกล, ถ้าร้ายไปเอื้อ, ความเน้นช้า ก็กลาย, เราจักอยุ่ในการงานของเราในนี้แหละ ตลอดฤดูฝน ฤดูหนาว และฤดูร้อน แล้วจงผ้าหลานนี้.” พระศาสดาเล่ืบเทียวไปบนทาบในพระนคร ทรงทราบจิต (ความคิด) ของเขาแล้ว ทรงทำความอึมเอามั่งให้ปรากฎ พระ อานนทเถระถามถามเหตุแห่งการทรงยิ้มแย้ม จึงรัสว่า “อานนท เธอ เห็นพ่อค้ามีทรัพย์มากหรือ?” อานนท เห็น พระเจ้าข้า. พระศาสดา เขาไม่รู้อนดายแห่งวิธีของตน จึงได้จังจิตเพื่ออยู่ * พระมหานาค ป. ช. วัดนรมวิเวก แปล.