ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค - พระธัมมปัญโญฉบับแปล ภาค ๑ - หน้า ที่ 217
๒. เรื่องภิญญาผู้เคยเป็นความจงรัก* [๒๒๓๙]
[ข้อความเบื้องต้น]
พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในพระเวฬุวัน ทรงปรารภภิญญา รูปหนึ่ง ผู้เคยเป็นนายครูอาจารย์ ตรีสพระธรรมเทวนิว่าร "น หิ เอตติ" เป็นต้น
[ความจงรักฝึกซ้อมให้ดีได้เพราะได้นับจากภิญญา]
ได้ยินว่า วันหนึ่งภิญญามั่น เห็นนายครูอาจารย์ ผู้ตั้งใจว่า "เราขัดฝึกซ้อมสักตัวหนึ่ง" แล้วไม่อาจจะให้ซ้อมสำเนียงเหตุที่ตนปรารถนาได้ อยู่ใกล้สู่แม่อ่อนจิตวดี จึงเรียกภิญญาทั้งหลายซึ่งยืนอยู่ที่ใกล้มาแล้วกล่าวว่า "ผู้มีอายุทั้งหลาย หาว่าน่าหัดครูอาจารย์นี้ พึงแทงช่างตัวนี้ในชื่อใครนะ เพื่อจะได้เตือนสำเหนียกเหตุนี้ได้โดยเร็ว" ที่เดียว." เขาสับคำของภิญญามั่นแล้ว จึงทำอย่างนั้น ฝึกซ้อมตัวนั้นให้เรียบร้อยได้. ภิกษุเหล่านั้น จึงกราบทูลเรื่องนั้นแต่พระศาสดา.
[ฝึกคนดีแล้วขอไปสู่ที่ไม่เคยไปได้]
พระศาสดา รับสั่งให้เรียกภิญญามั่นแล้วตรัสถามว่า "เขาว่า เธอพูดอย่างนั้น จริงหรือ?" เมื่อภิญญันถามว่า "จริง พระเจ้าข้า" ทรงติเตียนภิญญามั่นแล้ว ตรัสว่า "บูรณะเปล่า เธออาจารอะไร ด้วย ยานี้ช่าง หรือยานอย่างอื่น ที่ฝึกแล้ว? เพราะชื่อว่าผู้สามารถ เพื่อจะไปสู่สถานที่ไม่เคยไปด้วยยานเหล่านี้ หมู่ไม่, แต่มีสมุนฝีดีแล้ว
* พระคุธรรมภิธาร (คืน ป. ธ. ๗) ปัจจุบันเป็น พระธรรมโลภณ) วัดราชบพิธ แปล
๑. หุติมา ซึ่งบุคคลผู้ฝึกซ้อม ๒. สุทัศนี ให้เป็นสัตว์ที่ดีแล้ว.