ประวัติแม่ไก่และการบรรลุธรรม : หน้า 168/239

ประโยค ๔ - มังคลัตถิยานปิชีเปนปอเละ ๕ - หน้าที่ ๑๖๘ โอวาท อันพระอานนท์เทวะทูลถามแล้ว ตรัสตอบเนื้อความทั้งหมด ทรงแสดงคาถาในตันฑาวรรคธรรมบทว่า " ยายแล้ว มูฬ อญ-ปุณทุท พทุหา พทุหา " เป็นต้น. ส่วนบางลูกสกุลนั้น จุดจากอัตภาพนั้น เกิดเป็นราชกิจใน สุวรรณภูมิ จุดจากนั้น เกิดในบ้านวาสี จุดนั้นนั้น เกิดในกรุง พาราณสี จุดจากนั้น เกิดเป็นธิดาของพ่อค้าแม่ ที่ตากรัสะ จุด จากนั้น เกิดเป็นธิดาของนายเรือ ที่ทำการะะะะ. จุดนั้นนั้น เกิดเป็น ธิดาของอิสสรช ในอนุราบบุรี จุดจากนั้น ได้เกิดเป็นธิดาของสุมน-กฤษฎีพ นามว่าสุนมา ในบ้านโสกันต์ ในทิคได้แห่งอนุราธรนู่นเอง. นางได้เกิดถึง ๑๒ ชาติ (จำเดิม) แต่มีอัตภาพเป็นแม่ไก่ จนถึงมี อัตภาพเป็นธิดาของกฤษฎีพ ด้วยประกาศนี้. ในกาลต่อมา นางไปสู่เรือนของมหาอาจารย์ ชื่อคุณกฤษฎีอ-อัมพร ของพระเจ้าทุกุณกัมมินี. ในกาลนั้น พระมหาอุตตรเศร อยู่ ในโคภัยพัฒนาหาวิหาร เที่ยวไปเพื่อบิณฑบาตในบ้านนั้น เหนาหนา แล้ว เรียกกุฏะหลายนา ว่า " ผู้มีอายุ นางลูกกฤษฎีกแล้ว ได้ถึงความเป็นภิริยาของมหาอาจารย์ น่าอัศจรรยหนอ นางได้สับ คำนันแล้ว ทราบอัตภาพในอดีตของนตนได้ด้วยญาณเป็นเครื่องระลึก ชาติ เกิดความสงเวช อ้อนวอนสามี บวงในสำนักภิกษุนี้ทั้งหลาย ได้ฟังมหาสติปฏิฐานสูตร ในคัลลามหาวิหาร ได้เป็นโสดาบัน ในกาล ต่อมา ได้พอสรัีธรรมสูตร ในคัลลามหาวิหาร บรรลุพระอรหัตแล้ว. เรื่องแม่ไก มาในอรรถกถาธรรมบท.