มังคลัตถิทิในนฤคุต : หน้า 230/239

ประโยค๕ - มังคลัตถิทิเป็นเปล่า เล่ม ๔ หน้า ที่ 230 มูลปัณาณาสก์ ท่านกล่าวไว้โดยพิสดาร [เรื่องนฤค] [๔๖๐] จริงอยู ในธรรกาถูกสำนวนทํสูตรนั้น ท่านกล่าวว่า “ดั่งได้ดับมา พระผู้พระภาค ทรงอาศัยอยู่ในอเจ้ทนคฤ ที่เขาเวทยิกะ ครั้๓นึง นฤคุตัวหนึ่ง เมื่อพระผู้พระภาคเสด็จเข้า ไปสู่บ้านเพื่อบิณฑบาต ย่อมบิณฑบาตไปตามทาง เมื่อพระองค์เสด็จออกมา ย่อมกระทำการรับตลอดครึ่งทาง วันหนึ่ง นฤคุตัวนั้น ลงจากภูเขา ไว้พระสัมพุทธเจ็จซึ่งมีภูมิสูงแวดล้อม ประทับนั่ง ในตอนเย็น ประมงปิ้งทัง ๒ ประคองอัญชลี ก้มศีรษะลง ได้ยิน นมัสการพระทพลอยู่แล้ว พระผู้พระภาค ทอดพระเนตรดูมั่ง แล้ว ก็ได้ทรงทำการยิ้มพระสรวล พระอานนทเธอจึงรู้ว่าคือ “พระเจ้าข้า อะไรหนอแลเป็นเหตุ อะไร เป็นปัจจัยแห่งการ ทรงทำการยิ้มพระสรวลให้ปรากฏ’ พระผู้พระภาค ตรัสว่า “อนนท์ เธอจงดูถูกตัวนี้ มัน ยังจิตให้ลงไปในเรามาและในภิกษุสงฆ์แล้ว จักท่องเที่ยวไปในเทวา และมนุษย์ตลอดแสนภูมิ จ้าได้เป็นพระปัจเจกพระ นามว่า โสมวันสฺ’ ( รูปเทพดา กล่าววา :- [๔๖๑] แนะนฤคูผู้มีนัณฑกาล ผู้อยู่ที่ เขาวุฒิอิยมเป็นเวลานาน ท่านป็นผู้ถึงสุขแล้ว อ.สี่เหงาหูจาก กถาวา ทำธุระไว้ตามได้.