แนวคิดเกี่ยวกับอาคมในพุทธศาสนา : หน้า 238/239

ประโยคที่ ๕ - มัลลิิศคดีที่เป็นปลแ ล้ม ๔ - หน้าที่ ๒๓๘ ส่วนในพัฒพินาสำทักษิณีปกรณ์ ท่านพระอรรคครมามเทสะ กล่าวสูตรว่า "รฐาโฑโต โส" (แต่หน้าอาจดูมุทุร รุช ธาตุเป็นต้น ลง ส ป้อจ่าย) แล้วแสดงอุทธรณ์ว่า "สถานี สถาคุจฉา" (การสนทนากัน ชื่อว่า สถาคุจฉา) เพราะเหตุฉนั้น แม้ว่าอเทตก ส คำศัพท์เป็น ๓ เพราะเท่านั้น แม้ว่าอเทต ส คำศัพท์เป็นอรรถ เพราะเหตุฉนั้น ในภิกษสนธิพลาวตาร ท่านจึงกล่าวว่า "การประกอบพยัญชนะ ๒ หรือ ๓ คำ เข้าด้วยสร ตัวเดียว ชื่อว่า สังโยค. ก็ ส คำนี้ มี ส คศัพท์เป็นอรรถ ดูปฏุทาหร่าว่า ปุพพอจ สนฺนิวาเสน เป็นต้น." [๒๘] ก็ในบฎว่า อามพุโยติกานี้ นิกายเป็นที่ประชุม แห่งสูตร ชื่อว่า อาคม. เพราะฉะนั้น ในภิกษสนธิอนรรตรและมูล- ปัญญาสกีเป็นต้น ท่านจึงกล่าวว่า "ก็ อาคม พระอาจารย์บัญญัติ เพราะถือสูตรทั้งหลาย เหมือนการเรียกร้องว่า พระสูตร เพราะ เป็นที่ประชุมอรรถและพยัญชนะ ฉันใด การเรียกร้องว่า อาคม ก็ เพราะเป็นที่ประชุมสูตรฉันนั้น ชื่อว่า อาคม เพราะเป็นที่มา หรือ เป็นเหตุมา หรือเป็นแนวมา แห่งประโยชน์ตนและประโยชน์ผู้อื่น เป็นต้น." โดยอรรถ นิยม ๕ ชื่อว่า อาคม เพราะเหตุนี้ ในอรรถถก าปปลิสูตร ในติคิณบาต อังคุตตรนิยาย ท่านจึงกล่าวว่า "๓ นิยาย ชื่อว่า อาคม ๒ นิยาย ชื่อว่า ๒ อนิยาย ๓ นิยาย ชื่อว่า ๓ อนิยาย ชื่อว่า ๓ อาคม