ความหมายของทมะในการปฏิบัติธรรม : หน้า 184/239

ประโยค- มิติ ๕ - มิติคำว่าปีนเปล่า เล่ม ๔ หน้า ๑๒๔ จึงชื่อว่า สฏฺฏาภาค (ศาสตรอำนำเสยี [ซึ่งชีวิต] ).บัณฑิต บัณฑิต พึงราภว่า ทม เพราะฆ์คือ ระงับไว้ซึ่งความไม่อดทน.เพราะ เหตุนี้น พระอรรถกถารย์ จึงกล่าวว่า "คำว่า อุปสม เป็นไปพ้อง ของคำว่า ทม นั่นเอง." ภูฏฺฏอุปนิสาสกล่าวว่า "สภาพใด ย่อมฆ่า. ย่อมฆ่า คือ ปราบปรามบาป- ธรรมมีพยายามทความเมียดเมียน. ความถือคต. และความกระด่างเป็นต้น เหตุนี้สลากนั้น ชื่อว่า ทมะ คืออนุติ เพราะเหตุนี้ พระอรรถ- กถาจารย์ จึงกล่าวว่า 'บัณฑิต พึงทราบว่ามะ.' สภาพนั้นชื่อว่า ทมะ เพราะอรรถว่า ก้ำดับบาปธรรมมีพยาบาทเป็นต้น และชื่อว่า อุปสม เพราะอรรถว่า เข้าไปสบงบาปธรรมมีพยาบาทเป็นต้น เหล่านั้นแล เพราะเหตุนี้ จึงชื่อว่า ทั้งมังนั้นเข้าไปสบง ได้แหร่อิทธานันติ." พระเดช ครุ่นนีสสีหนาทอันประกอบด้วยขัดดียตนว่า " ว่่า" พวกมนุษย์ชาวสุภานะนะนี้นิหนอ" ในฐานะทั้ง ๓ เหล่านี้ คือ ในการดำ ในการบริณา ในการประหารด้วยฝ่ามือ ในการประหาร ด้วยศัตรา ในการปลดลงจากชีวิต ของชนเหล่านั้น แล้ว จึงถ่าย บังคมพระผู้มีพระภาค ไปในแว่นสุภานั้น เข้าพรราอยู่ ในบูฏกวาราม บรรจวิโศa๓ ภายในพรสานนั้นเอง ปรินิพพาน แล้ว. ความอึมงคลนี้เพียงเท่า นี้ ส่วนความผิดดาร พิสูจดู ในปูณโณวาสตุ พร้อมทั้งอรรถถากและภูฏฺ...... [๑๐๒] ความอดทนคือความอดกลั้น ที่เกิดขึ้นกับบุคคลผู้เป็น