การประพฤติประมาทและผลกระทบต่อจิตใจ : หน้า 11/304

ประโยค - พระธัมปัตริปฏิรูปาถา หน้า 9 ประพฤติประมาท ด้วยความประมาท มีการปล่อยสติเผยลักษณะ. อธิบายว่า เหมือนอย่างว่า เครือเข่าถ่านทรายร้อนรัด รึริ่งตันไม้ไม่อยู่ ยอมเจริญเพื่อความพินาศแห่งดิ้นไม้นันในตัว, ต้นเหตกันนั้น ชื่อว่า เถรีญเก่ากบุคคลนั้น เพราะอาศัยวาระทั้ง 6 เกิดขึ้นบ่อย ๆ บาทพระคาถา โส ปริวัฏฐิ ธารุ่ง ความว่า บุคคลนั้น คือผู้เป็นไปในคติแห่งตนหา ย่อมร้อนคือเล่นไปในน้อยใหญ๋. ถามว่า "ขายอมร่อบไปเหมือนอะไร?" แล้วว่า "เหมือนรวนรตัว ปรารถนาผลไม้ โลดไปในป่า" อธิบายว่า วานเมื่อปรารถนา ผลไม้ ย่อมโลดไปในป่า, มันจับถึงไม้นั้น ๆ ปล่อยกิ้งนั้นแล้ว จับกิ้ง อื่น, ปล่อยกิ้งแม้นั้นแล้ว จับกิ้งอืน ย่อมไม่ถึงความเป็นสัตว์ที่บุคคล ควรกล่าวได้ว่า "มันไม่ได้กินยังงั้นแล้ว" ฉันใด, บุคคลผู้เป็น ไปในคติแห่งตนหา ก็ฉันนั้น เหมือนกัน เรือนใจไปสูภาพใหญ่ ย่อมไม่ถึงความเป็นผู้ใด ๆ ควรพูดได้ว่า "เขาไม่ได้อมรมกันแล้ว จึงถึงความไม่เป็นไปตามความทะเอะทะน." บทว่า ยิ เป็นฉัน คำว่า ต้นหาความเป็นไปในทาง 6 นี้ ชื่อว่า สถาน เพราะความเป็นของชั่ว จังหวัดอันว่า วิสุตวิกา because ความที่ตื่นนั้น เป็นธรรมชาตินำไป คือว่า น้องอยู่ในอารมมี รูปเป็นต้น โดยความเป็นดอกอาหารเจือด้วยพืช โดยความเป็นดอกไม้ เจือด้วยพืช โดยความเป็นดอกผลไม้เจือด้วยพืช โดยความเป็นดอกเครื่อง บริโภคเจือด้วยพืช ย่อมครองบำบุกเฉพาใด, ความโคล้ท้างหลายมัวมัว เป็นมูล ย่อมเจริญยิ่งในภายในของบุคคลนั้น เช่นมูลงามดังฝัน